Ülkemiz yasalarına göre geçerli bir evlilik devam ettiği müddetçe anne ve baba ergin olmayan çocuğun velayetini birlikte kullanırlar. Evlilik sırasında eşlerden birinin ölümü halinde velayet, sağ kalan tarafta kalır. Eşlerin boşanması halinde ise velayet hakim tarafından anne babadan birine verilir. Boşanma davası neticesinde hakim tarafından verilen bu karar mutlak olmamakla birlikte zaman içerisinde tarafların durumlarında değişiklikler olması nedeniyle velayetin değiştirilmesi için Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre dava açılabilir. Taraflardan birinin evlenmesi, ölümü, farklı bir şehir veya ülkeye taşınması gibi sebeplerle çocuğa karşı velayet görevinin ihmal edilmesi veya kötüye kullanılması sonucuda bu dava açılabilir. Velayetin değiştirilmesi davası sonunda velayet kendisinden alınan taraf ile çocuk arasındaki kişisel ilişkilerin düzenlenmesi gerekir. Ayrıca velayet kendisinden alınan taraf da kişisel ilişkilerin düzenlenmesi talebinde bulunabilir. Mahkemenin takdirine göre velayet kendisinde olmayan taraf gücü oranında çocuğun bakım ve eğitim giderlerine katkı yapmak durumundadır.  

Velayetin Değiştirilmesine Evlilik Neden Olarak Gösterilebilir Mi?

Çocuğun velayetine sahip olan tarafın yeniden evlenmesi, velayetin değiştirilmesi veya kaldırılmasını gerektirmez. Ancak yeni evlilik sebebiyle çocuğun menfaatinin olumsuz etkileneceği tespit edilirse velayetin değiştirilmesine karar verilebilir. Velayetin diğer tarafa verilmesi de çocuğun menfaatini etkiliyorsa, velayetin kaldırılarak çocuğa vasi atanmasına karar verilebilir. Velayet kaldırılması halinde de anne-babanın çocuğun  bakım ve eğitim giderlerine katılma yükümlülükleri devam eder.    YARGITAY KARARLARI Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2016/23759E. 2017/319K.  ‘..Dava, kesinleşen boşanma kararı ile birlikte velayeti anneye verilen ortak çocuk 2005 doğumlu …'nin velayetinin değiştirilerek babaya verilmesi isteğine ilişkindir. Velayetin düzenlenmesinde asıl olan çocuğun üstün yararıdır. 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun 5. maddesi gereğince Aile Mahkemesi bünyesinde bulunan psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacıdan oluşan uzmanlardan, her iki ebeveynin yaşadıkları yerde ve çocukla görüşmek suretiyle inceleme ve rapor istenip; tarafların barınma, gelir, sosyal ve psikolojik durumlarına göre çocuğun sağlıklı gelişimi için velayeti üstlenmeye engel bir durumun bulunup bulunmadığının araştırılması ve diğer deliller de gözönüne alınmak suretiyle ebeveynlerinden hangisi yanında kalmasının çocuğun menfaatine olacağı tespit edilerek velayet konusunda bir karar verilmesi gerekir. Somut olayda, mahkemece baba ve ortak çocuk yönünden rapor tanzim ettirilmiştir. Ancak, 04.03.2016 tarihli psikolojik danışman ve rehber öğretmen bilirkişi tarafından velayete ilişkin düzenlenen sosyal inceleme raporu hüküm tesisi için yeterli değildir. O halde yukarıda belirtilen kıstaslar dikkate alınarak oluşturulacak üçlü heyetten her iki ebeveyn ve çocuk için bulundukları yerde inceleme yapılıp rapor alınarak, diğer delillerle birlikle değerlendirildikten sonra, gerçekleşecek sonucu uyarınca karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırmayla velayet yönünden yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir..’ Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2019/6033E. 2019/11627K. ‘..Mahkemece ortak çocukların velayeti davacı anneye verilmiş, davalı erkek velayet yönünden kararı temyiz etmiş, Dairemizin 13.05.2019 gün, 2019/1246 esas ve 2019/5883 karar sayılı ilamı ile hükmün onanmasına karar verilmiştir. Davalı erkek tarafından karar düzeltme isteminde bulunmuştur. Dairemizce yapılan karar düzeltme incelemesi neticesinde; Velayetin değiştirilmesi davası kamu düzenine ilişkin olduğundan; re'sen araştırma ilkesi geçerlidir. Bu nedenle davalı delil bildirmese dahi hakim, gerekli gördüğü delilleri kendiliğinden toplar. Hüküm verilinceye kadar gerçekleşen olaylar da hakim tarafından değerlendirilir. Velayet düzenlemesi yapılırken; göz önünde tutulması gereken temel ilke, çocuğun "Üstün yararı" (BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşme m. 3; Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi m. 1; TMK m.339/1, 343/1, 346/1; Çocuk Koruma Kanunu m. 4/b)‘dır. Çocuğun üstün yararını belirlerken; onun bedensel, zihinsel, ruhsal, ahlaki ve toplumsal gelişiminin sağlanması amacının gözetilmesi gereklidir. Dosya kapsamındaki delillerden, İzmir Cumhuriyet Başsavcılığının 06.05.2016 tarihli kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin kararında davacı kadının ifadesindeki beyanları incelendiğinde kadının beyanları ve dosyadaki hastane evraklarından da kadının psikolojik rahatsızlığının olduğu ve velayet görevini gereği gibi yerine getiremeyeceği anlaşılmaktadır. Ne var ki bu husus ilk incelemede gözden kaçtığından hükmün bu yönden bozulduğu görülmekle, davalı erkeğin bu yöne değinen karar düzeltme talebi haklı ve yerinde olup kabulü ile...’ Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2018/5593E. 2018/13599K. ‘..Davacı baba, davalı annenin ahlaka aykırı yaşam tarzı bulunduğunu ve bu durumun ortak çocuk için tehlike oluşturduğunu iddia ederek, velayeti davalı annede bulunan ortak çocuğun velayetinin değiştirilerek kendisine verilmesi talep ve dava etmiş mahkemece "Uzman raporu ile tüm dosya kapsamından çocuğun anne yanında kalmasının psikolojik ve akademik gelişimi bakımından daha uygun olduğu" gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Velayet hususu, çocukları ilgilendiren konuların en başında gelir. Velayet düzenlemesinde; çocukla ana ve baba yararının çatışması halinde, çocuğun yararına üstünlük tanınması gereklidir. Çocuğun yararı ise; çocuğun bedensel, fikri ve ahlaki bakımdan en iyi şekilde gelişebilmesi ve böyle bir gelişmenin gerçekleştirilmesi için, çocuğa sosyal, ekonomik ve kültürel koşulların sağlanmış olmasıdır. Ana ve babanın yararları; ahlaki değer yargıları, sosyal konumları gibi durumlar, çocuğun üstün yararını etkilemediği ölçüde göz önünde tutulur. Velayet kamu düzenine ilişkin olup, re’sen araştırma ilkesi geçerlidir. Bu nedenle yargılama sırasında meydana gelen gelişmelerin bile göz önünde tutulması gerekir. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin 12. maddesi ile Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi'nin 3 ve 6. maddeleri, iç hukuk tarafından yeterli idrake sahip olduğu kabul edilen çocuklara, kendilerini ilgilendiren davalarda görüşlerini ifade etmeye olanak tanınmasını ve görüşlerine gereken önemin verilmesi gerektiğini öngörmektedir. Çocukların üstün yararı gerektirdiği takdirde görüşlerinin aksine karar verilmesi mümkündür. Mahkemece alınan 09.06.2016 tarihli sosyal inceleme raporunda; ortak çocuğun velayetinin tedbiren verildiği babanın yanında mutlu olduğu, ortak çocuğun annesinin yanında yaşadığı döneme ilişkin olarak annesinin eve gelen erkek misafirlere masaj yaptığını ve kendisini odaya kapattığını beyan ettiği, annenin işi ile ilgili olarak tutarsız söylemlerinin bulunduğu, babanın sosyal ve ekonomik koşullarının velayet görevini üstlenmesi bakımından yeterli olduğu belirtilerek, ortak çocuğun velayetinin davacı babaya bırakılması yönünde görüş bildirilmiş, 05.02.2018 tarihli ikinci sosyal inceleme raporunda ise; ortak çocuğun babası ile mutsuz olduğunu, annesi ve onun yanında bulunan ablası ile mutlu olduğunu, babasının ders konusunda kendisine kızdığını beyan ettiği, ortak çocuğun velayetinin tedbiren babaya bırakıldığı tarihe kadar anne ile birlikte yaşaması sebebiyle anneye bağlandığı, yeni ortama alışamadığı, annenin de velayeti yerine getirebileceği belirtilerek, ortak çocuğun velayetinin anneye bırakılması yönünde görüş bildirilmiştir. Mahkemece; yaşı nedeniyle idrak çağında bulunan ortak çocuk 01.09.2008 doğumlu....'nin velayet konusunda görüşlerine başvurulmadan hüküm kurulmuştur. Bu bakımdan, ortak çocuğun bizzat hakim tarafından veya istinabe suretiyle; eğitim, kültür, yaşam olanakları bakımından nerede yaşamak istediği konusunda bilgilendirilerek, görüşlerinin kendisinden sorulması ve mahkemece alınan her iki sosyal inceleme raporunda farklı değerlendirmelerin bulunduğu da gözetilerek; psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacı uzmanlarından yeni bir sosyal inceleme raporu alınması ile toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir. SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA,..’

Genel Ahlaka Karşı Suçlar bölümünde düzenlenmiş olan fuhuş, toplumun ar ve haya duygusunu tehdit etmektedir. Bir kimsenin para karşılığında bir kimse ile cinsel ilişkiye girmesi olarak nitelendirilen fuhuş suç olarak görülmektedir. Fuhuşta cinsiyet önemli olmamakla birlikte mağdur kadın veya erkek olabilmektedir. Kasten işlenen suçlar arasında bulunan fuhuşta, belirli bir yaptırım bulunmamaktadır. Fuhuş yapmayı düşünmeyen kişilere bunu anlatarak onları fuhuş yapması için ikna eden kişiler, fuhuşa teşvik suçu ile yargılanmaktadır. Fuhuşu teşvik eden kişi, fuhuş yapılmasını kolaylaştırmakta ve toplumun ahlakının bozulmasına neden olmaktadır. 2 ile 4 yıl arası bir ceza ile cezalandırılan fuhuşa teşvik eden kişi, adli para cezası da almaktadır.

Fuhuşa Aracılık Suçunun Cezası

Tehdit veya cebir kullanarak kişinin çaresizliğinden faydalanarak fuhuşa teşvik eden kişi, fuhuş yapan kişiye göre iki katı ceza ile cezalandırılmaktadır. Fuhuş cezasının artmasını sağlayan etkenlerden biri de fuhuşun örgüt tarafından işlenmiş olmasıdır. Fuhuş cezası farklı eylemler içerdiğinden, her eylemin alacağı ceza farklıdır. Fuhuş suçu teşkili olarak görülen fuhuşa aracılık da aynı oranda ceza almaktadır. 18 yaşından küçük birinin fuhuş yapmasına olanak tanınması, çocuk fuhuşu olarak görülmektedir. Yetişkin fuhuşuna oran ile çocuk fuhuşunda daha yüksek cezalar verilmektedir. Fuhuş suçu kapsamında fuhuş reklamı yapmak da yasaktır. Fuhşu kolaylaştırmak amacı ile fuhuş reklamı yapanlar, yüksek para cezası ile cezalandırılmaktadır.

Fuhuş Suçunun Ağırlaştırıcı Sebepleri

Ortada fuhuş suçu varsa, kişinin rızasının olup olmadığına bakılmaktadır. Kişinin rızası varsa, alınan ceza daha düşük olmakla birlikte rızası olmaması durumunda ağırlaştırıcı sebep olarak görülmektedir. Fuhuşu kolaylaştırmak, fuhuşa teşvik etmek ve fuhuş için aracılık etmek, fuhuş suçunun temel halidir. Fuhuş suçunun temel halinin alacağı ceza 2 yıl ile 4 yıl arasında hapis cezasıdır. Diğer fuhuş suçlarından farklı olarak çocuk fuhuş suçu için 4 yıl ile 6 yıl arasında bir ceza verilmektedir. Normalde fuhuş suçunda kişinin rızası önemliyken, çocuk fuhuşunda kişinin rızasının olup olmadığına bakılmamaktadır. Yetişkinlerin çaresizliğinden faydalanarak tehdit ve hile ile fuhuşa zorlayanlar, 4 ile 8 yıl arasında hapis cezası almaktadır. Fuhuş Suçu Para Cezasına Çevrilir mi? Şikayete bağlı bir suç olmayan fuhuş suçunda, Cumhuriyet savcısı suçu öğrendiği tarih itibariyle istediği zaman soruşturma başlatabilmektedir. Fuhuş suçunun para cezasına çevrilmesi mümkün olmayıp zaman zaman hapis cezası ile birlikte para cezası da verilmektedir. Bir suçun doğrudan para cezasına çevrilebilmesi için taksirle işlenmiş olması gerekmektedir. Fuhuş suçunun taksirle işlenmiş olması mümkün olmayıp kasten işlenen bir suçtur. Kasten işlenen suçlarda alınan hapis cezası paraya çevrilemediği gibi fuhuş suçunda da hapis cezasını doğrudan para cezasına çevirmek mümkün değildir. Fuhuş suçunda her olay ve bulgu dikkatle değerlendirilmekte ve cezalar değerlendirmelere göre belirlenmektedir. Fuhuş suçunda para cezası alternatif bir ceza olarak verilmemekte, hapis cezası ile birlikte verilmektedir.   Fuhuş ve fuhuşa teşvik konularında bize ulaşabilirsiniz.

  Hukuken geçerli bir rıza olmadan, bir insandan organ veya doku almak suç sayılmaktadır. Hukuka aykırı davranarak organ veya doku satın alma, satma ve satılmasına aracılık etme gibi davranışlarda bulunanlar, yargılanmaktadır. Rızaya bağlı olmaksızın organ ticareti bir suç olarak görülmektedir. Vücut dokunulmazlığına karşı işlenen suçlar bölümünde bulunan organ ticareti çok sık işlenen bir suçtur. Yaşayan kişiden organ veya doku alınması, hukuken mümkün değildir. Organ veya doku verenin bazı durumlarda rızası bulunması, suç olgusunu ortadan kaldırmaktadır. Organ veya doku verilmesinin, organ ticareti olarak sayılmaması için hukuki bir geçerliliği olması gerekmektedir. Kişinin rızasının hangi durumlarda geçerli sayılacağı, Organ ve Doku Nakli Kanunu ile düzenlenmiştir.   Kişiden Organ ve Doku Alma Suçu 18 yaşını doldurmamış kişilerden organ ve doku nakli yapılması, yasaktır. 18 yaşına erişmiş olanlardan, iki tanık huzurunda ve önce sözlü sonra da yazılı olarak organ ve doku naklinin beyan edilmesi gerekmektedir. Ölüden organ ve doku nakli yapılması da organ ticareti suçlarından biri olarak görülmektedir. Ölen kişinin sağlığında organ ve dokularını, resmi ve yazılı bir vasiyet ile bağışlamış olduğunu belirtmesi gerekir. Ölmeden önce kişi tedavi veya bilimsel amaçlar için organlarını bağışlayabilmektedir. Hukuka aykırı olarak görülen organ mafyası durumunda olan kişiye 5 ile 9 sene arasında ceza verilmektedir. Organ ve doku naklinin zorunluluk haliyle yapılması durumunda, cezada indirim yapılmaktadır. Organ ve Doku Nakli Kanunu 29.05.1979 tarihinde yürürlüğe ''Organ ve Doku Alınması, Saklanması, Nakli Hakkında Kanun'' olarak girmiş olan Organ ve Doku Nakli Kanunu, bir bedel karşılığında organ naklini yasaklamıştır. Organ ve doku naklini ticaret olarak gören kişiler, organ mafyası olarak çalışmaktadır. Organ mafyası olarak organ ve doku nakli yapanlar, mahkeme tarafından kanuna uygun olarak cezalandırılmaktadır. Kişinin hukuka aykırı bir şekilde organ ve doku nakline rızası olsa bile, organ nakli yapmak bir suç olarak nitelendirilmektedir. Organ ve doku nakline hapis cezası ile birlikte kimi zaman adli para cezası da verilmektedir. Her organ mafyası suçunda adli para cezası verilmemekte, bazı durumlarda adli para cezası uygun görülmektedir. Organ ve Doku Ticaretinde Pişmanlık Hali Kişi işlediği suçtan pişmanlık duyuyorsa, etkin pişmanlık devreye girmektedir. Sanık organ mafyası suçundan pişmanlık duyar ve bunu dile getirirse, cezasından indirim yapılmaktadır. Etkin pişmanlık, sadece organ ve doku ticareti suçlarında değil, bütün suçlarda uygulanmaktadır. Etkin pişmanlık, kişi hakkında verilen cezanın dörtte birine indirim yapılmasını sağlamaktadır. Şikayete tabii olan suçlar arasında olmayan organ ve doku ticareti suçları, savcının soruşturmayı başlatmasıyla başlamaktadır. Şikayetçi olan taraf şikayetini geri aldığını belirtmiş olsa bile dava devam etmektedir. Tarafların aralarında uzlaşmış olması bile davanın seyrini değiştirmek için yeterli sayılmamaktadır ve davaya herhangi bir etkisi olmamaktadır. Organ ve Doku Ticareti Suçunda Zaman Aşımı Organ ve doku ticareti suçlarında zaman aşımı süresi 8 senedir. Suçun işlenmiş olduğu tarihten itibaren dava açılmazsa, zaman aşımı süresi dolmuş olmaktadır. Zaman aşımı süresinde dava açılmış olursa ve dava zaman aşımı süresi boyunca sonuçlanmazsa, dava düşmüş sayılmaktadır. Asliye Ceza Mahkemelerinde organ ve doku ticareti suçları yargılaması yapılır. Organ ve dokularını satan kişi, durumdan pişman olup kendisine aracılık eden ve sattığı kişileri ihbar ederse, hakkında ceza verilmemesine veya indirime gidilmesine karar verilebilmektedir. Etkin pişmanlık suçunun organ ve doku ticareti suçlarında etkin olması için kişinin gönüllü olarak organ mafyasını ortaya çıkarması gerekmektedir. Organ ve Doku Ticareti Suçunun Özellikleri Bir örgütün faaliyeti kapsamında organ satmak suçtur. Ölüde hukuka aykırı şekilde organ ve doku nakli yapılması halinde, kişiye 1 yıl hapis cezası verilmektedir. Organ ve doku ticareti sırasında nakil yapılan kişi ölürse, kasten adam öldürme suçu aktif olmaktadır. Mahkeme organ ve doku ticareti suçunda 1 yıldan az bir ceza verirse, yanında adli para cezası da vermektedir. Kişinin ekonomik durumu yeterli değilse, organ satmak bir suç olarak görülse de indirim uygulanabilmektedir. İnternetin yaygınlaşması ile birlikte organ ticareti için internet de kullanır hale gelmektedir. İnternetten de organ satışı yapmak, yasaktır. Sosyal medya üzerinden organ alım ve satım ilanları hızlı bir şekilde tespit edilmekte ve dava açılmaktadır. Türk Ceza Kanunu'nda Organ ve Doku Ticareti Suçları Türk Ceza Kanunu'nda organ satmak suç olarak düzenlenmiştir. Sadece organ ticareti suç olarak görülmemekte, ölüden izinsiz organ almak da suç niteliği taşımaktadır. Organ ve dokularını para karşılığı satan kişiler için Türk Ceza Kanunu, bir yasa düzenlemek zorunda kalmıştır. Organ ve doku ticareti suçlarında, ekonomik durum göz önüne alınmaktadır. Organ ve doku ticareti suçlarında, ceza indirimi yapmak veya cezayı ortadan kaldırmak hakimin elindedir. Canlı insandan yapılan organ satmak işlemi böbrek ve karaciğer ile sınırlıdır. Ölü üzerinden yapılacak olan organ ve doku nakli daha geniş olup pankreas, kornea, kalp ve kalp kapakçıkları nakli yapılabilmektedir.    

  Kişinin rıza göstermediği veya anlamlandırma becerisinin olgunlaşmadığı halde, saldırganın cinsel dürtülerini tatmin etmek için kişiyi kullanmasına cinsel istismar denilmektedir. Kişinin rızası olmadan güç ve tehdit kullanılarak yapılan cinsel istismar büyük cezalar ile cezalandırılmaktadır. Ülkemizde ise cinsel istismar çocuk yönünden değerlendirilmektedir. Çocuğun önünde cinsel ilişkiye girme, erken yaşta evlenmeye zorlama ve çocuk pornosu izleme de TCK 103 kapsamında çocuğun cinsel istismarı suçlarına girmektedir. Hiç kimse bir başkasının bedeninin gizli alanlarını tecavüz etme hakkına sahip değildir. Sadece dokunma ile gerçekleşmeyen cinsel istismar, kimi zaman sözle ve davranışla da gerçekleştirilebilmektedir. Her yerde ve her konumda kişinin iradesi dışı meydana gelen cinsel istismar, telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğurmaktadır. Tanımayan kişilerden cinsel istismar meydana gelebileceği gibi tanıdık kişilerden de bir istismar gelebilmektedir.

Cinsel İstismar Nedir?

Her kültürde ve toplumda yaşanma ihtimali olan cinsel istismar, bir suç olarak değerlendirilmektedir. Cinsel istismarı haklı kılmaya yönelik hiçbir tutum içerisine girilmemekte ve yasalar ile cinsel istismar cezalandırılmaktadır. Cinsel mağduriyeti ifade eden cinsel istismar kişinin zorla veya tehditle cinsel eylemlere katılmaya zorlanmasıdır.  

Cinsel İstismar Faali Kimdir?

Kız ve erkek çocukları cinsel istismara uğramakta ve muazzam bir sır saklama baskısı altında bulunan çocuk, tecavüz failinin kim olduğunu genellikle söylememektedir. Cinsel istismar failinin meydana çıkması için soğukkanlı davranılmalı ve profesyonel destek alınmalıdır. Cinsel istismarının failinin ortaya çıkarılması zor bir durum olduğundan, özverili olmak gerekmektedir. Çocuk iyi bir şekilde anlaşılmaya çalışılmalı ve çocuğa kötü herhangi bir harekette bulunmaktan sakınılmalıdır. Kendisine yapılan hareketlerden rahatsızlık duysa da bir çocuk cinsel istismar durumunu anlayamamaktadır. Başına gelen şeyden utanan çocuk, kendisini suçlu hissetmekte ve cinsel istismarı gizlemeye çalışmaktadır. Ebeveynler çocuklarına özel bölgeleri anlatmalı ve rahatsız bir durum ile karşılaştığında ne yapması gerektiğinden bahsetmelidir.

Cinsel İstismarda Bulunan Kişi TCK Kapsamında Hangi Cezaları Alır?

Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar, ağırlaştırıcı cezalar almaktadır. TCK kapsamında 15 yaş kriteri bulunmakla birlikte 18 yaşından küçük 15 yaşından büyük olan çocuklara yönelik cinsel istismar davranışlarında da ciddi cezalar verilmektedir. 15 yaşından küçük bir çocuğa yapılacak olan her türlü cinsel istismar davranışı, cinsel istismar suçu olarak kabul edilmektedir. Son derece geniş bir anlama sahip olan ''cinsel davranış'' kavramı, suçun oluşu bakımından son derece önemlidir. Cinsel bir davranışın cinsel saldırı özelliği taşıması, verilen cezanın boyutunu belirlemektedir.

Tecavüz ile İstismar Arasındaki Fark Nedir?

Bir kimsenin vücut dokunulmazlığını ihlal etmesi durumunda cinsel istismar olurken, bir kimsenin başka bir kimseye bedensel bir temasta bulunmasıysa tecavüz olarak nitelendirilmektedir. Cinsel ilişkiye zorlama tecavüzdür ve kişinin iradesi hiçe sayılmakta, baskı ve tehdit yolu ile cinsel ilişkiye girilmektedir. Kişinin izni dışında gerçekleşen tecavüzde, amaç her zaman cinsel tatmin olmamaktadır. Cinsel istismarda görünürde bir fiziksel zorlama veya güç gösterisi yoktur ama manipülasyon ve hile vardır. Cinsel istismar da tecavüz kadar ciddi bir durumdur. İnsanların çocukluk zamanlarında yaşadıkları travmanın nedeni, çoğu zaman cinsel istismar olmaktadır. Tecavüz suçuna 6 ile 12 yıl arasında bir ceza verilirken, cinsel istismar suçuna 4 ile 12 yıl arasında bir ceza verilmektedir. Tecavüz ve Cinsel İstismar Dosyalarında Avukatın Rolü Nedir? Tecavüz, cinsel istismar ve çocuğun cinsel istismarı dosyalarında avukat ne kadar profesyonelse konu o derece daha iyi yönetilir ve davalarda daha iyi sonuçlara erişilir. Cinsel istismar ihbarlarının artması, cinsel istismar dosyalarında avukata düşen rolün artmasına neden olmaktadır. Tüm bunların yanında kimi zamanda iftiralar ile masum kişiler cezalandırılmakta ve şikayet dosyaları yürütülmektedir. İftira nedeniyle uzun yıllar ceza alıp hapis yatan kişilerin sayısı azımsanmayacak boyuttadır. Avukatınız bu aşamaları en iyi şekilde yönetip en iyi delillerle, en iyi yöntemlerle çalışacaktır. Avukat veya Dedektif Cinsel İstismar Olayını İnceleyebilir mi?

Değerli Konut Vergisi

  Sadece lüks konutlar üzerine mecliste tasarıya sunulan, sonrasında onaylanan değerli konut vergisi, lüks konutlardan mevcut konutlara nazaran daha da fazla vergi alınmasına yönelik bir yeni sistemdir. Lüks konutların değerlendirilmesi için de 5 Milyon TL'lik rakama karşılık gelen konut fiyatı hedef alınmıştır. Bu rakamın üzerinde bulunan konutlar, lüks konutlar kabul edilip, değerli konut vergisi uygulanmaya başlanmıştır. Türkiye'de 7000'in üzerinde lüks konut yer aldığı için bu konutların tamamına yasa ile belirlenen konut vergisi uygulanmaktadır. Aşağıda belirtilen bilgilerde ise değerli konut vergisine ilişkin; tam olarak ne olduğu, neleri kapsadığı, insanları ilgilendiren kısımları ve hukuki zemini ele alınmıştır.

  Değerli Konut Vergisi Nedir?   Değerli konut vergisi, emlak vergisi ile beraber ekstradan vergi alınması anlamına gelmektedir. Ekstra vergi kapsamına giren vergiyse lüks konutlar için uygulanacak vergi olmaktadır. Halihazırda bulunan konutlar için emlak vergisi uygulaması devam ederken, lüks konutlar vergisi de yeni bir vergi olarak uygulamaya girmiştir. Mevcut konutlar için uygulanan emlak vergisi yüzdeliğe göre lüks konutlara nazaran daha uygun yer alır. Kısacası değerli konut vergisi, taşınmaz lüks konutlar (Şuanda 5 Milyon TL'lik konut) için uygulanan bir vergidir. Bu konut vergisini ödeyenler emlak vergisini de ilaveten ödemek zorundadırlar. İki vergiye tabi tutulan konut için iyileştirme, yüzdelik kısmın kabarık tutulmaması ile bağdaşabilir. Aynı anda iki vergi alınması suanda büyük bir ihtilafa konudur.  

Varlık Vergisi, 1942

  Varlık vergisi, Türkiye'de 1942 yılında, 4305 sayılı kanunla konulmuş olağanüstü serveti niteleyen bir vergidir. Varlık vergisi genel itibari ile olağanüstü servete sahip kesimler için uygulanır. Varlık vergisine tabi tutulacak kesim içinse hükumetin gerekçesi; ''4305 sayılı kanun aynı zamanda bir devrim kanunudur. Milletimize ekonomik bağımsızlığı kazandıracak bir fırsat karşısındayız. Piyasaya egemen olan yabancıları kanunla ortadan kaldırarak, piyasayı esas sahibi Türklerin eline vereceğiz.'' o dönemde buna benzer şekilde belirtilmiştir. Yasanın uygulanışı ise servet tespit komisyonları il il kurularak, vergiye tabi kimselerin saptanması yönünde devam etmiştir.  Komisyon tarafından verilen kararlar nihai olarak kabul edilmiş, varlık vergisi uygulanacak kişilerin uymaması durumunda, mallarının haczedilmesi ve belediye hizmetlerinde çalıştırılmasında karar verilmiştir.    

Varlık Vergisinin Uygulanışı

  İkinci Dünya Savaşı'na dolaylı olarak dahil olan Türkiye, o dönemde varlık vergisine ekonominin zayıflamasıyla başlamıştır. Mecliste uzamadan varlık vergisinin uygulanacağına ilişkin karar alınması ardından komisyonlar il ve ilçelerde kurulmuştur. Bu komisyonlar verginin uygulanacağı kesimleri tespit edip, ödemesi gereken vergiyi de bildirmekteydi. Genelde varlık vergisi, bugün ki değerli konut vergisi ile ilişkilendirilmektedir. O dönemde savaş dolayısıyla ekonomiyi kurtarmak için uygulanan vergi, devletin ekonomisinin %80'ine yakın kısmını oluşturmuştu. Bugün 7000'in üzerinde lüks konutların bulunması ve bu konutların vergiyi ödemesi de varlık vergisiyle özdeşleştirilmektedir. Ancak birbirinden farklı noktaları ise varlık vergisinde itiraz yolu kapalıyken, değerli konut vergisinde itiraz yolu açıktır.  

Değerli Konut Vergisi, Mülkiyet Hakkını Kısıtlıyor Mu?

  Medyada sıklıkla dile getirilen açıklamalarda değerli konut vergisinin mülkiyet hakkını kısıtladığını, hatta yok saydığını savunanlar bulunmaktadır. Kısmen doğru da sayılabilen bu görüş, serbest piyasa düzenine etkiyecek, aynı zamanda ilke ve esaslarını çiğneyecek nitelikte yer alabilmektedir. İlgili konutun sahibi için gelir dağılımı gözetilmeksizin sabit varlık sahibi kabul edileceğinden, vergi uygulanır. Ayriyeten mükelleflerden alınacak verginin 2 aylık taksiti söz konusudur. Kaynakların genelinde de mülkiyet hakkına aykırı bir kanun olduğu görüşü bulunmaktadır. Değerli konut vergisinin mülkiyet hakkına aykırı olduğu düşüncesi, bir de varlık vergisi ile özdeşleşmesine dayanmaktadır. Tıpkı varlık vergisine benzer yasa uygulanışı, mülkiyet hakkına aykırı olduğunu göstermektedir. Bu düşünceyi benimseyen birçok kesim içinse, varlık vergisinin savaş sonrası ekonomik kalkınma olarak planlanması, ancak değerli konut vergisinin hukuk devlet ilkelerine aykırı olduğu, dayanağının bulunmadığı savunulmaktadır. Emlak vergisine ilave olarak eklenen değerli konut vergisi, servet sahiplerinin haklarını sınırlamakla kalmayıp hukuki açıdan da etik olmayan davranış olduğu görüşü de yer almaktadır. Mülkiyet hakkına aykırı olarak değerlendirilen değerli konut vergisi raporları, idare aracılığı ile internette ilan edilmektedir. Tebliği şeklinde ilanı belirtilen raporlara internet üzerinden de ulaşılabiliyor. Rakamlardan memnun olmayanlar içinse rapor için itiraz süreci devreye girebiliyor. İtiraz sürecini de avukatla birlikte ele alarak süreç başarılı şekilde gerçekleştirilebiliyor.  

Değerli Konut Vergisi İtiraz Süreci

  Değerli konut vergisi için rakamların itiraz süreci söz konusu olabilmektedir. Gerçeği yansıtmayan şekilde raporun hazırlanması durumunda ilgili idarelere yada TKGM'ye itiraz yapılabilir. Avukat tarafından itiraz sürecine ilişkin daha detaylı bilgi elde edilebilirken, temel itirazlara ilişkin bilgilere yer verdik. Öncelikle değerli konut vergisi 15 günlük bir itiraz süresine sahiptir. Sonrası için itiraz hakkı bulunmayacaktır. Tebligat kanununa göre internet aracılığı ile ilan edilen rakamların, tebligattan sonra 15 günlük itiraz süresi söz konusu olmaktadır. Dolayısıyla tebligat hususunda itiraz sürecinde problemler yaşanabilmektedir. Değerli konut vergisi avukatı aracılığı ile itiraz süreci en kapsamlı şekilde ele alınıp, süreç doğru uygulanabilir. Bu konuda değerli konut davası açılmakta ve açılan değerli konut davaları devam etmektedir.    

İtirazın Süreci Nasıl Ele Alınmalıdır?

  Tebligattan hemen sonra itiraz süreci başlamış bulunur. Bu süreçte usule uygun bildirimi yapılır. İtirazın Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'ne bildirim halinde iletilmesi için ilk esasta değerleme raporu idari itiraz şeklinde iletilir. İdari itirazda raporun hukuka aykırı düzenlenmiş olma, hatalı bulunma durumları rapor içeriği için icabına uygun olmalıdır. Gerek iktisadi gerekse de ticari bakımdan itiraz süreci ele alınır. Bu durum itiraz sürecini raporun elde bulundurulmasıyla gerçekleştirilir. Bir de değerleme raporun  bulunmaması durumu söz konusu olabilir. Bu durumda ise ilgilisi için değerleme raporu tebliği talep edilir. İdari itiraz icabı değerleme raporu bulunmadığı için esas alınmaz. Fakat genel ifadelere yer verilerek tebliği sağlanan raporun ardından değerlemenin gerçek dışı olduğu bildirilir. Değerli konut vergisi avukatı aracılığı ile değerleme raporlu veya raporsuz itiraz süreci ele alınabilir.  

İtiraz Süreci Mahkemeye Taşınarak, Devam Eder

  Yasada belirtilenlere göre itiraz usulünün davanın yargıya taşınmasından bir etkisi bulunmaz. Bu sebeple gerek idari itiraz gerekse de genel bildiri itirazı şeklinde gerçekleşen değer bildirimi mahkemeye yansımaz. Ancak yine de itiraz usulü gözetilmeksizin dava açılabilir. Yani değerli konut vergisi avukatı tarafından TKGM'ye iletilen rapor içeriğinin gerçeği yansıtmadığına ilişkin itiraz, sonucu için beklenmesine gerek kalmaz. Yargıya çıkan itiraz, mahkemece daha kısa süre zarfından sonuçlanır. İtiraz sürecinin mahkemeye taşınması bir nevi ilgili raporun sahibi kimse için doğru çözüm olabilir. Mahkemeye gerçeği yansıtmayan rapora ilişkin açılabilecek her davadan kısa zamanda sonuç alabilmek daha muhtemeldir. Gerek mahkemeye yürütmeyi durdurma talebi(Ödenmesi gereken rakamın iptali) iletilir. Gerekse de yürütme sonucu ödenmiş olan rakam için geri iade istenebilir. İtiraz süreci mahkemeye taşınarak daha öncesinde ödenen rakamlar için geri iade de talep edilebilir. Ancak bu süreçte mali idarenin, mahkemenin nihai kararı vermemesi durumunda geri ödemeye meyilli olmadığı sıklıkla görülür. Ancak davanın kazanılması durumunda ise nihai karar olarak iade talebi söz konusudur. Ancak bu iadede söz konusu rakam, ilgili raporda yer alan gerçeği yansıtmayan rakamın fazlalığıdır. Mahkemenin kanaatine göre karar kılınan esas rapor kaynak olarak kullanılır. Esas rapora göre yer alan rakam ödemesi yapılmalıdır. Fazlası ödenmiş olan rakamlarınsa davanın kazanılması sonucunda iadesi söz konusudur.   Av. Mustafa Kemal Batur Değerli konut vergisi itiraz ve dava süreci hakkında bilgi için iletişime geçebilirsiniz