Kartelci Bankalar ve Hukuki Değerlendirme

 

 Ülkemizde son zamanlarda patlak veren ve bankaların müşterilerini doğrudan etkileyen bu konunun adıdır kartelcilik. Peki, nedir bu kartel, kartelciler ne yapar? Faiz lobisi kimdir?

 

Kartel, aynı alanda faaliyet gösteren işletmelerin bir araya gelerek tekelleşmeleridir. İstenmeyen bir durumdur. İşletmeler arasında yapılır ve bu anlaşmalar rekabeti engelleyip müşteriler büyük oranlarda mağdur edilir.

  

Görüldüğü gibi kartel gizli anlaşmalar ile firmalar arasında yapılıp müşterilerine verecekleri hizmetin fiyatını haksız ve hukuksuz olarak yukarı çekme yöntemidir. Ülkemizde kartelcilik yasak olmasına rağmen gündemi sarsan bu olayda 12 bankanın gizli anlaşmalar yaparak faiz oranlarını yükselttikleri, maliyetleri artırarak müşterilerini zarara uğrattıkları iddia edilmektedir.

 

Rekabet kurumu çeşitli araştırmalar ve çalışmalar sonucu faiz lobisi kuran ve vatandaşları zarara uğratan bankaları takibe almıştır. Yapılan çalışmalar sonucu kartel uyguladığı tespit edilen bu bankaları belirlemiştir. 21.08.2007 tarihi ile 22.09.2011 tarihleri arasında bu 12 bankanın kredi oranlarını bilerek ve isteyerek maniple ettikleri gerekçesiyle, ilgili bankalara 1 milyar 117 milyon Türk Lirası idari para cezası kesmiştir.

 

Bankalar Rekabet Kurumu’nun verdiği kararı ve cezayı hukuka aykırı olması gerekçesiyle dava etmişlerdir. Açılan dava Ankara 2. İdare Mahkemesinde görülmüş ve İdare Mahkemesi bankaların talebini reddetmiştir. Yani bankaları mahkeme haksız görmüştür. Bankalar kararı bu seferde temyiz incelemesi için Danıştay’a göndermiş olsalar da Danıştay da bankaları haksız bulmuş ve kararı onamıştır. Bu aşamadan sonra hukuki olarak 12 bankanın ilgili tarihler arasında (21.08.2007 – 22.09.2011) kartel oluşturdukları yargı kararı ile kesinleşmiştir.

 

 

Konuya ilişkin olarak Batur Yeni Bölükbaşı Avukatlık Ortaklığı kurucularından
Avukat Mustafa Kemal Batur şu açıklamalarda bulundu;

“Kartelcilik ülkemizde birçok alanda kapalı kapılar arkasında planlanan ve uygulanan hukuksuz bir kazanç sistemidir. Burada mağdur olan tek kişi müşterilerdir. Bankaların kartel oluşturmasındaki esas maksat, bankalardan kredi kullanacak şahısların, şirketlerin, kamu kurumlarının kredi oranlarını yükselterek, kredi kullananlara daha fazla meblağlarda faiz ödetmektir.

Kısacası amaç, vatandaşa daha fazla maliyet çıkarmak ve vatandaşa fahiş rakamlarla hizmet sağlamaktır. Yine bir diğer maksat ise mevduat hesaplarında parası bulunan vatandaşlara daha az faiz oranı üzerinden düşük faiz vermek ve müşterileri yine zarara uğratarak haksız kazançlar sağlamaktır.

Dikkatlerden kaçmaması gereken bir husus ise kamuya ait bankaların da ilgili kartele karışmış olmasıdır. Özel bankaların yanında devlet bankalarının da kartele dahil olmaları durumun ne derece vahim ve ciddi olduğunu göstermektedir. Bu durum tüketiciler ve diğer banka müşterilerinin bankalara olan güvenini tamamı ile ortadan kaldırmıştır.

Rekabet Kurulu tarafından yapılan açıklamada ilgili bankaların konut kredilerinde artı eksi 0.15 puanlık bir artırıma gidildiğini, ihtiyaç kredilerin artı eksi 0.10 puanlık bir artırıma gidildiğini, taşıt kredilerinde artı eksi 0,5-0.20 temel aralığında faiz arttırıcı kartel uygulamasına gidildiğini tespit etmiştir. Söz konusu kartel faizi mağdurları bankanın müşterisi olan tüketiciler, tacirler ve kamu kurumlarıdır. Yani tüketici konumundaki bireysel müşteriler ile ticaretle uğraşan kişiler açılacak olan davanın tarafı olabileceklerdir. Biz bu süreçte kredi kullanım sayısını tespit ettik. 2007-2011 arasında 1 milyon 600 bin konut kredisi kullanılmış. 30 milyon civarında ise tüketici kredisi ve 1 milyon civarında taşıt kredisi kullanılmış. Bu da demek oluyor ki milyonlarca dava ile vatandaş cebinden haksız olarak alınan paranın peşine düşecektir.” Batur ayrıca, “Bu süreçte açtığımız dava sayısı bize ulaşan sayısı ile daha da artmaktadır. Biz burada vatandaşın yanında ve kartelin karşısında durma kararlılığı ile gereken her adımı atmaktayız. Müvekkillerimizin cebinden haksız olarak alınan her kuruşun peşindeyiz.” dedi.

 

Tüketiciler için Tüketici Mahkemeleri, tacirler yani şirketler için Ticaret mahkemeleri görevlidir. Burada önemli olan bir diğer husus ise uğratılan zararın 3 katına kadar tazminat ve bedele  hükmedilebilecektir. Bu da mağdur edilen vatandaşa hukukun tanıdığı büyük bir haktır ve sonuna kadar kullanılacaktır.

 

Kartel sistemine dair örnek bir hesap ve tazminat tablosu:

200.000 TL kredi kullanan bir konut kredi kullanıcısı 120 aylık kredi kullanımı sonunda, uğramış olduğu zararın 3 katı kadar bir tazminatı almaya kalktığında yaklaşık olarak 76-77 bin TL civarında tazminat hakkı kazanacak olup, örneklendirecek olursak alınacak fayda kredi kullanıcısına azımsanmayacak derecede olacaktır. Ayrıca kişinin halen ilgili bankanın kredi müşterisi olması, kartel tazminatını talep etmesine engel teşkil etmemekle birlikte ilgili kredi kullanıcıları da geçmiş kredi kullanıcıları gibi işbu davayı açabilirler. 07.10.2016

 

Av. Mustafa Kemal Batur

 

Dava ve yapılması gerekenler hakkında detaylı bilgi için
0 212 977 76 52  veya 0 312 963 3730 den bize ulaşabilirsiniz.