İlkeler

• Türkiye Barolar Birliği Meslek Kuralları
• Avrupa Topluluğu Meslek Kuralları
• Avukatlık Mesleğinin Özgürce Yapılmasına İlişkin Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Tavsiye Kararı
• Birleşmiş Milletler Avukatların Rolüne İlişkin Temel İlkeler Bildirgesi (Havana Kuralları)

Türkiye Barolar Birliği Meslek Kuralları

1. GENEL KURALLAR

   1. Türk avukatları baroların ve Türkiye Barolar Birliği’nin bağımsızlığı gereğine inanmışlar ve bu konuda kendilerine gerek kişi, gerek kuruluş olarak düşen görevleri başarma kararına varmışlardır.
   2. Mesleki çalışmasında avukat bağımsızlığını korur; bu bağımsızlığı zedeleyecek iş kabulünden kaçınır.
   3. Avukat mesleki çalışmasını kamunun inancını ve mesleğe güvenini sağlayacak biçimde ve işini tam bir sadakatle yürütür.
   4. Avukat, mesleğin itibarını zedeleyecek her türlü tutum ve davranıştan kaçınmak zorundadır. Avukat özel yaşantısında da buna özenmekle yükümlüdür.
   5. Avukat yazarken de, konuşurken de düşüncelerini olgun ve objektif bir biçimde açıklamalıdır. Mesleki çalışmasında avukat hukukla ve yasalarla ilgisiz açıklamalardan kaçınmalıdır.
   6. Avukat iddia ve savunmanın hukuki yönü ile ilgilidir. Taraflar arasında anlaşmazlığın doğurduğu düşmanlıkların dışında kalmalıdır.
   7. Avukat salt ün kazandırmağa yönelen her türlü gereksiz davranıştan titizlikle kaçınmalıdır.
      1. Avukat, yalnız adres değişikliğini reklam niteliğini taşımayacak biçimde ilan yolu ile duyurabilir.
      2. Avukatın başlıklı kağıtları, kartvizitleri büro levhaları reklam niteliği taşıyabilecek aşırılıkta olamaz.
      3. Avukat telefon rehberinde meslekler kısmında adres yazdırabilir. Bunun dışında faklı büyüklükte harflere, ya da ilan niteliğinde yazılara yer verdiremez.
      4. Ortak büro kuran avukatlar büronun reklam aracı olmamasına ,hukuk bürosu olma niteliğini yitirmemesine dikkat ederler.
   8. Avukat kendine iş sağlama niteliğindeki her davranıştan çekinir.
   9. Avukat, kanunen bulunduğu başkaca mevki ve olanaklarının mesleki çalışmalarına etkili olmamasına dikkat eder.
   10. Avukat mesleki çalışma dışında kişisel anlaşmazlıklarda avukatlık sıfatının özelliklerinden yararlanamaz.
   11. Avukat, aynı dava için birbirine karşıt isteklerde bulunamaz.
   12. Avukat, Türkiye Barolar Birliğince kabul olunan meslek dayanışma ve düzen gereklerine uygun davranmak zorundadır.
   13. Avukat, barosunun görevin vakarına uygun biçimde tutulmasına çaba gösterir.
   14. Uzunca bir süre bürosundan uzak kalmak zorunda bulunan avukat, işlerine bakacak, müvekkillerini kabul edecek meslektaşının adını barosuna bildirir.
   15. Avukat meslek kuruluşlarınca verilen görevleri haklı sebepler dışında, kabul etmek zorundadır.
   16. Mesleki çalışmasından ötürü aleyhine açılan dava layihasının bir örneğini avukat barosuna verir. Baronun hukuki anlaşmazlıklardaki arabuluculuk teklifini kabul etmek zorundadır.
   17. Avukat kendisiyle ilgili her türlü belgeleri baroda görmek hakkını haizdir.

2. YARGI ORGANLARIYLA VE ADLİ MERCİLERLE İLİŞKİLER

   1. Hakim ve savcılarla ilişkilerinde avukat hizmetin özelliklerinden gelen ölçülere uygun davranmak zorundadır. Bu ilişkilerde karşılıklı saygı esastır.
   2. Avukat daha önce hakim, savcı, hakem ya da başka resmi bir sıfatla incelediği işte görev alamaz.
   3. Hakim ve savcı ile hısımlık ya da evlilikten gelen engelleri gösteren kanun hükmünde yazılı derece dışında kalan hısımlıklar ve başkaca yakınlıklarda avukat meslek onuruna en uygun biçimde takdirini kullanır.
   4. Avukatlar ve Avukat Stajyerleri mesleğe yaraşır bir kılık ve kıyafetle başları açık olarak mahkemelerde görev yaparlar. Duruşmalara Türkiye Barolar Birliğince şekli saptanmış cübbe ile ve temiz bir kıyafetle çıkarlar. Erkek Avukatlar iklim ve mevsim koşullarının elverdiği ölçüde kravat takarlar.
   5. Avukat duruşmayı terk edemez. Ancak kişisel veya meslek onurunun zorunlu kıldığı hallerde duruşmalardan ayrılabilir. Bu durumda avukat derhal baroya bilgi verir.
   6. Avukat savunma için zorunlu olmadıkça davanın uzaması sonucuna varacak isteklerden kaçınır.
   7. Hakimin reddi, savcıların ve başkaca adalet görevlilerinin reddi veya şikayet edilmesi konusunda ve genellikle konuşmalarında ve yazılarında avukat, kanunun gerektirdiği gerekçeleri amacı aşmayacak biçimde açıklar. Red veya şikayet dileklerinin bir örneği de baroya verilir.
   8. Avukat ilerde tanık olarak dinlenecek kimselerden istisnai olarak bazı hususları öğrenmek mecburiyetinde kalmış olursa onları etkilemiş olma şüphesi altına düşmekten kaçınmalıdır. Avukat tanıklara tavsiyelerde bulunamaz, ne şekilde tanıklık edecekleri veya hakim önünde nasıl hareket edecekleri hakkında talimat veremez.
   9. Avukat, mahkeme kalemlerinde, icra dairelerinde ve her türlü mercilerde çalışan görevlilerle olan ilişkilerinde de meslek onuruna ve ağırbaşlılığına uygun tutum ve davranışlarını korur.

3. MESLEKTAŞLAR ARASI DAYANIŞMA VE İLİŞKİLER

   1. Hiçbir avukat, bir meslektaşının mesleki tutum ve davranışları hakkındaki düşüncelerini kamuoyuna açıklayamaz. Bu yoldaki şikayetlerin merci’i yalnız barolardır.
   2. Hiçbir avukat, herhangi bir meslektaşı özellikle hasım vekili meslektaşı hakkında küçük düşürücü nitelikteki kişisel görüşlerini ve düşüncelerini açıkça belirtemez.
      1. Bir avukat başka bir avukata karşı asil ya da vekil sıfatıyla takip edeceği davayı kendi barosuna bir yazı ile bildirir.
      2. Bu kural, bilgi verme yükümlülüğü ile bağlı olarak baroların ve Türkiye Barolar Birliğinin üçüncü şahısları aleyhine veya üçüncü şahısları Barolar ve TBB aleyhine açacağı davalar içinde geçerlidir.
      3. Resmi ya da özel kuruluşlarda bağımlı olarak birlikte çalışan avukatlar, kadro görevleri ne olursa olsun, adalet ve eşitlik ilkelerinden ayrılmamağa ve iş dağıtımı, denetimi ve her türlü iş ilişkilerinde meslek dayanışmasına ve onuruna uymayan davranışlardan kaçınmaya özen göstermekle yükümlüdürler.
      4. (Maddenin dördüncü fıkrası Eskişehir’de yapılın xıı. Genel Kurul toplantısında kabul edilmiştir.)
   3. Bir başka baro bölgesinde ilk kez bir davaya giden avukat o yer baro başkanına nezaket ziyaretinde bulunmaya gayret eder.
   4. Bir meslektaşının ölümü veya başkaca nedenlerle baro başkanınca görevlendirilen avukat kabul edilebilir bir neden göstermeksizin bu görevi reddedemez.
   5. Mesleki çalışmada avukatlar arasında usule ilişkin işlemlerde ve dosya incelemelerinde dayanışma gereği sayılabilecek yardımlar ve kolaylıkları esirgemezler.
      1. Duruşmaya geç kaldığı için hakkında gıyap kararı alınan avukat hemen gelmişse, diğer taraf vekili olan avukat gıyap kararının kaldırılmasını veya düzeltilmesini istemek zorundadır.
      2. Bir başka yerdeki duruşmasına mazereti nedeniyle gidemeyen avukat, karşı taraf avukatı bir başka yerden geliyorsa mazeretini önceden meslektaşına bildirmelidir.
      3. Avukatlar arasında “özeldir” kaydı taşıyan yazışmalar yazanın rızası alınmadan açıklanamaz.
   6. Avukat hasım tarafından ancak avukatı ile görüşebilir.
      1. (Hasmının avukatı yok ise) avukatın hasımla teması zorunlu sınırlar içinde kalır. Hasım tarafla her temasından sonra avukat müvekkiline bilgi verir.
   7. Avukat, dava türü ve usulü ne olursa olsun mahkemeye verdiği layiha ve önemli belgelerin birer örneğini (istenmese de) karşı taraf vekili meslektaşına verir.
   8. Yanına stajyer almayı kabul eden avukat, stajyerlerin iyi yetişmesi için gerekli dikkati ve ilgiliyi gösterir ve olanaklarını hazırlar.

4. İŞ SAHİPLERİYLE İLİŞKİLER

   1. Avukat müvekkiline davanın sonucu ile ilgili hukuki görüşünü açıklayabilir. Fakat bunun bir teminat olmadığını özellikle belirtir.
   2. Avukat aynı davada birinin savunması öbürünün savunmasına zarar verebilecek durumda olan iki kişinin birden vekaletini kabul etmez.
   3. Bir anlaşmazlıkta taraflardan birine hukuki yardımda bulunan avukat yararı çatışan öbür tarafın vekaletini alamaz, hiçbir hukuki yardımda bulunamaz.
      1. Ortak büroda çalışan avukatlar da, yararları çatışan kimseleri temsil etmemek kuralı ile bağlıdırlar.
   4. Avukat meslek sırrı ile bağlıdır.
      1. Tanıklıktan çekinmede de bu ölçüyü esas tutar.Avukat davasını almadığı kimselerin başvurması nedeniyle öğrendiği bilgileri de sır sayar. Avukatlık sırrının tutulması süresizdir, meslekten ayrılmak bu yükümü kaldırmaz.
      2. Avukat, yardımcılarının, stajyerlerinin ve çalıştırdığı kimselerin de meslek sırrına aykırı davranışlarını engelleyecek tedbirler alır.
   5. Avukat kendisine teklif edilen işi gerekçe göstermeden de reddedebilir. Takdirine esas olan nedenleri açıklamak zorunda bırakılamaz.
      1. Avukat zamanının ve yeteneklerinin erişemediği bir işi kabul etmez.
      2. Avukat davayı almaktan ve kovuşturmaktan çekinme hakkını müvekkiline zarar vermeyecek biçimde kullanmağa dikkat edecektir.
   6. İş sahibi anlaşmayı yaptığı avukattan sonra ikinci bir avukata da vekalet vermek isterse ikinci avukat işi kabul etmeden önce ilk vekalet verilen avukata yazıyla bilgi vermelidir.
   7. Avukat kesin olarak zorunlu bulunmadıkça müvekkili adına açıklamada bulunamaz. Açıklamalarda adalete etkili olmak amacı güdülemez.
   8. Avukat baktığı davada görevini savsayarak, ya da kötüye kullanarak, müvekkili zararına kendisine bir yarar sağlayamaz.
   9. Avukat işle ilgili giderleri karşılamak üzere avans isteyebilir. Avansın işin gereğini çok aşmamasına, avanstan yapılan harcamaların müvekkile zaman zaman bildirilmesine ve işin sonunda avanstan kalan paranın müvekkile geri verilmesine dikkat edilir.
   10. Müvekkil adına alınan paralar ve başkaca değerler geciktirilmeksizin müvekkile duyurulur ve verilir.
       1. Müvekkille ilgili bir hesap varsa uygun sürelerde durum yazıyla bildirilir.
   11. Avukat müvekkilinden meslektaşlarına yönelecek sataşmaları önlemeye çalışır; gerekirse vekillikten çekilebilir.
   12. Avukat “hapis hakkı”nı alacağı ile oranlı olarak kullanabilir.
   13. Adli Müzaheretle görülen işler, başkaca işlere gösterilen özenle yürütülür.
   14. Ücret davası açacak avukat önce baro yönetim kuruluna bilgi verir. Bu konuda baro yönetim kurulunun görüşünü bildirme yetkisi vardır.

5. AVUKATLARIN BAROLARLA VE TBB İLE İLİŞKİLERİ

   1. Baro Başkanlığı, Baro Yönetim ve Disiplin Kurulu üyelikleri ile Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı, Yönetim Kurulu üyeliği, Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kurulu Başkanlığı ve üyeliği görevleri bir kişide birleşemez.

6. YÜRÜRLÜK, UYGULAMA ALANI

   1. Yukarıdaki meslek kurallarının sürekli gelişimini sağlamak üzere Barolar, Türkiye Barolar Birliği Genel Kuruluna gündeme ilişkin hükümlere uyma şartı ile yeni teklifler getirebilir.
   2. Yukarıda yazılı meslek kuralları Türkiye Barolar birliğinin 8-9 Ocak 1971 tarihli IV Genel Kurul Toplantısında kabul edilmiş ve Türkiye Barolar Birliğini 8-9 Ocak 1971 tarihli IV Genel Kurul Toplantısında kabul edilmiş ve Türkiye Barolar Birliği Bülteninde yayımı tarihinde yürürlüğe girmesine karar verilmiştir.

Not: Meslek kuralları 26 Ocak 1971 tarihli ve 5 sayılı TBB Bülteninde yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Avrupa Topluluğu Avukatlık Meslek Kuralları

Avukatın Görevi
Hukuka saygı ilkesi üzerine kurulmuş bir toplumda, avukat önemli bir role sahiptir. Görev kanun çerçevesi içinde sadece bir vekaletin sadık uygulaması ile sınırlı değildir.Bir hukuk devletinde avukat, hem adalete, hem de hak ve özgürlüklerini savunmakla yükümlü olduğu yargılamaya tabi kişiler için de vazgeçilmezdir. O, müvekkilinin hem savunucusu, hem danışmanıdır.
Avukat:
Müvekkiline,
Nezdinde müvekkilini temsil ettiği, ya da yardımcı olduğu mahkemelere ve diğer yetkili makamlar,
Genel olarak mesleğine ve özel meslektaşına,
Kendi koyduğu kurallara bağlı, bağımsız ve hür bir mesleğin devlet ve, diğer idari makamları nezdinde insan haklarını ana unsur olarak kabul eden bir kamuoyuna karşı, bazen, görünüşte, çelişmeli gibi gözüken çeşitli görev ve yükümlülükler altına girmektedir.
Meslek Kurallarının Mahiyeti
Serbest bir irade sonucu kabul edilen meslek kuralları, bir toplum yaşamı için vazgeçilmez olarak kabul edilen avukatlık mesleğinin en iyi şekilde çalışmasını garanti altına alır.
Bu kurallara uyulmaması avukat için bir disiplin cezasına çarptırılmakla sonuçlanır.
Her baronun örf ve adetlerinden kaynaklanan kendine özgü melsek kuralları vardır. Bu kurallar, söz konusu üye devlette mesleğin faaliyet sahasına, mille mevzuata, adli ve idari uygulamaya uyum sağlar. Bu kuralları genelleştirmek ve köklerinden ayırmak ne doğru, ne de arzu edilen bir durumdur. Her baronun kendi meslek kuralları, çoğu zaman, aynı değerlere dayanan belli bir tabanı oluşturmaktadır.
Meslek Kurallarının Amaçları
Avrupa Topluluğunun giderek yerleşmesi ve avukatın bu topluluk içindeki çalışmalarının sınırlar ötesi alanlarda yoğunlaşması sonucu, kamu yararı doğrultusunda, artık avukata aslen hangi baroya mensup olursa olsun topluluk içinde tabi olacağı tek tip meslek kurallarının belirlenmesi zorunlu olmuştur.
Topluluk içinde uygulanacak meslek kurallarının bir tanımını yapmanın en önemli amacı, 22 Mart 1977 tarih ve 77/249 sayılı Topluluk talimatının 4üncü maddesinde öngörüldüğü üzere, değişik meslek kurallarının uygulanmasından ortaya çıkabilecek zorlukların önlenmesidir.
C.C.B.E. Bünyesinde toplanmış avukatlık mesleği ile ilgili kuruluşların temsilcileri, aşağıda hüküm altına alınmış kuralların,
Şimdiden AT barolarının ortak düşüncelerinin bir ifadesi olarak kabul edilmesini,
En kısa sürede ulusal ve/veya topluluk prosedürleri uyarınca, avukatın AT içindeki sınırlar ötesi etkinliğine uygulanmasının sağlanması,
Meslek kurallarından ulusal düzeyde yapılacak her gözden geçirme (revizyon) sırasında bu kurallarını dikkate alınmasını, böylelikle AT meslek kurallarının giderek artan bir ölçüde uyumunun sağlanmasını temenni etmektedirler.
Bu meslek kurallarının sınırlar ötesi faaliyetlere uygulanması söz konusu olduğunda, avukat, üyesi bulunduğu baronun kuralları ile, ancak, bu sonuncuların, Avrupa Topluluğu Avukatları Meslek Kuralları ile bağdaştığı ölçüde bağlı olacaktır.
Ratione Personae (Kişi itibariyle yetki) Kuralının Uygulama Alanı
Aşağıdaki kurallar, Avrupa Topluluğu Avukatlarına, 22 Mart 1977 tarih ve 77/249 sayılı talimatnamede açıklandığı şekilde uygulanacaktır.
Ratione Materiae (Madde itibariyle yetki) Kuralının Uygulama Alanı
Milli sınırlar içinde uygulanabilecek kuralların gittikçe gelişme gösteren uyumuna engel olmamak şartıyla aşağıdaki kurallar, avukatın Avrupa Topluluğu içindeki sınır ötesi etkinliklerine uygulanacaktır.Sınır ötesi etkinliklerden anlaşılan:
Diğer bir üye devlet avukatı ile mesleki ilişkiler,
Avukatın şahsen bulunmadığı bir diğer üye devlette sürdürdüğü etkinlikler.
Tanımlar
Mesleki kuralların içinde yer alan deyimlerin hangi anlamda kullanıldığı aşağıda belirtilmiştir.“geldiği devlet” : Avukatın sınır ötesi etkinlikte bulunduğu herhangi başka bir üye devleti, “karşılayan üye devlet” : Avukatların sınır ötesi etkinlikte bulunduğu herhangi bir üye devleti, “yetki merci” : Avukatların disiplin kovuşturmalarını yapan ve meslek kurallarını belirleyen yetkili meslek kuruluş ya da kuruluşları veya ilgili üye devlet mercilerini ifade eder.
GENEL PRENSİPLER

Bağımsızlık
Avukat, üzerine düşen görevlerin çeşitliliği sebebiyle, her türlü baskıdan, özellikle kendi menfaatlerinden ve dış etkenlerden neşet eden baskılardan arındırılmış tam bir bağımsızlığa sahip olmak durumundadır.Bu bağımsızlık, aynı zamanda, yargıcın bağımsızlığı ve adalete güven için de gereklidir. Dolayısıyla, avukat, bağımsızlığa hale gelmesini önemeli ve müvekkilini, hakimi ya da üçüncü şahısları memnun için meslek törelerini ihlalden kaçınmalıdır.
Bu bağımsızlık, adli makamlar nezdinde yürütülen faaliyetlerde olduğu kadar, örneğin bir hukuki mütalaa verirken de gereklidir. Çünkü, avukatın, müvekkiline, sırf onun gönlünü hoş etme kaygısı ile, veya herhangi bir dış etkenin tesiri altında kalarak verdiği hukuki mütalaanın gerçek bir değeri yoktur.
Güven ve Ahlaki Bütünlük
Avukatın samimiyeti, doğruluğu, dürüstlüğü ve namusu konusunda şüphe varsa güvene dayalı ilişkilerden söz edilemez.
Meslek Sırrı
Müvekkilinin sırlarının mutemedi olması ve kendisine özel bilgi ve mesajlar geçirilmesi avukatın görevinin gereğidir. Sırrın olmaz ise güven de olmaz. Dolayısıyla, meslek sırrını korumak, avukatın hem hakkı, hem de başlıca ve temel görevidir.
Avukat müvekkili veya müvekkilinin işleri çerçevesinde üçüncü şahıslar hakkında kendisine müvekkili tarafından verilmiş bütün gizli bilgilerle sırlara saygı göstermek zorundadır.
Bu zorunluluk zamanla sınırlı değildir.
Avukat, mesleki faaliyeti dolayısıyla kendisi ile işbirliği yapan herkesin ve yanında çalışanların meslek sırlarına saygı göstermelerini sağlar.
Başka Baroların Meslek Kurallarına Saygıları
Avrupa Topluluğu hukukunun uygulanması ile ilgili olarak (özellikle 22 Mart 1977 tarih ve 77/249 sayılı talimatının uygulanması açısından) bir üye devletin avukatı, hukuki faaliyetin yer alacağı (karşılayan) devletin barosunun meslek kurallarına uymak durumunda kalabilir. Bu durumda avukat, belli bir faaliyeti nedeniyle uymak zorunda olduğu meslek kuralları hakkında bilgi edinmek zorundadır.
Meslekte Bağdaşmayan İşler
Avukatın işlerini yürütmede kendisine gerekli olan bağımsızlığı temin etmek ve adalet mekanizmasının işleyişine, görevine uygun bir şekilde katkıda bulunabilmesi için bazı meslekler ya da görevlerin icrası avukatlık mesleği ile bağdaşamaz.
Faaliyetini başka bir üye devletin mahkemeleri ya da resmi makamları nezdinde sürdüren avukat, o üye devlette avukatlık mesleği ile bağdaşmayan işleri düzenleyen kurallara riayetle mükelleftir.
Kendi devleti dışında bir üye devletin topraklarına yerleşmiş bulunan avukat, avukatlık mesleği dışında ticari ya da diğer bir başka faaliyete girişmek istiyorsa, bulunduğu üye devletin avukatlarına uygulanan kurallara da uymak zorundadır.
Şahsi Reklam
Avukat, yasak olduğu yerde ne kendisi, ne de başkası vasıtasıyla hiçbir şahsi reklam yapamaz, yaptıramaz.
Ayrıca, ancak bağlı bulunduğu baronun kurallarının izin verdiği ölçü içinde şahsi bir reklam verebilir veya verdirebilir.
Şahsi reklam, özellikle medya vasıtasıyla yapılacak şahsi reklam, ancak ilgili avukat bu reklamın mevcut ve ileride olması muhtemel müvekkillere yönelik ve sadece onların bulunduğu ülke sınırları içinde geçerliliğine izin veren baronun mensubu ise mümkün olacaktır. Söz konusu reklamın başka bir ülkede yayınlanması karışıklığa neden olacaktır.
Müşterinin Menfaati
Avukat,kanuni ve mesleki kurallara uygun olmak kaydıyla, müvekkilinin menfaatini, kendi şahsi menfaatlerinden, bir başka meslektaşınınkinden veya genel olarak avukatlık mesleğinin menfaatlerinden en iyi şekilde savunmak zorunluluğundadır.
MÜVEKKİLLERLE İLİŞKİLER

Müvekkile İlişkilerin Başlangıcı ve Sonu
Avukat, müvekkili temsil eden bir başka avukat ya da yetkili bir merci tarafından görevlendirilmesi halleri dışında ancak müvekkilden vekalet aldıktan sonra harekete geçer.
Avukat müvekkilini en seri bir şekilde, özenle ve kendi vicdani kanaatine dayanarak savunur, tavsiyelerde bulunur. Kendisine emanet edilen görevlerin sorumluluğunu şahsen üstlenir. Müvekkilini, aldığı davanın gelişmelerinden haberdar eder.
Avukat, yeteneklerinin erişemediğini bildiği ya da bilebilecek durumda olduğu bir işi kabul etmez, meğer ki bu yeteneğe sahip bir başka avukatla iş yapıyor olsun.
Avukat diğer yükümlülükleri dolayısıyla acilen ilgilenmesinin imkansız olduğu bir davayı kabul edemez.
Belli bir işi takipten veya savunmadan vazgeçme hakkını haiz olan avukat bu çekinme hakkını müvekkiline zara vermeyecek bir şekilde kullanmalı ve müvekkilinin belli bir zaman süresi içinde başka bir meslektaşın yardımından faydalanabileceğinden emin olmalıdır.
Menfaatler Çatışması
Müvekkillerin menfaatleri arasında bir ihtilaf olan ya da ihtilaf çıkabileceği yolunda kuvvetli ihtimal bulunan bir davada avukat, birden fazla müvekkilin danışmanı, temsilcisi ya da müdafi olarak görev yapamaz.
Avukat bir menfaat çatışmasının ortaya çıkması, meslek sırrına tecavüz ihtimali olması ya da bağımsızlığın tam olarak kullanılabilmesinin tehlikeye girdiği hallerde o dava ile ilgili olarak tüm müvekkillerinin işleri ilgilenmekten sakınacaktır.
Eski müvekkilin verdiği sırların açığa çıkması tehlikesinin bulunması ya da eski müvekkile ait işlerin bilinmesinin yeni müvekkili haksız bir şekilde elverişli duruma sokabileceği hallerde avukat o davayı kabul edemez.
Ortak büroda çalışan avukatlar konusunda 3.2.1’den 3.2.3’e kadar olan paragraflar hem ortak büroya hem de büroda çalışan avukatlara ayrı ayrı uygulanır.
Hasıl-ı Davaya İştirak Sözleşmesi
Avukat vekalet ücretini bir “hasıl-ı davaya “ iştirak sözleşmesi esas üzerinden tayin edemez.
Hasıl-ı davaya iştirak sözleşmesi avukatla müvekkili arasında, müvekkili ilgilendiren bir işin nihai olarak sonuçlanmasından önce yapılan bir sözleşmedir. Bu sözleşme ile müvekkil dava sonucunun bir bölümünü avukata ödemeyi taahhüt eder. Bu bir miktar para, bir mal ya da kıymeti haiz herhangi bir şey olabilir.
Vekalet ücretinin avukatın üzerine aldığı bir davanın değeri üzerinden tayin edileceğini öngören sözleşme resmi ücret tarifesine uygunsa ya da avukatın bağlı bulunduğu makam tarafından kabul ediliyorsa bir hasıl-ı davaya iştirak sözleşmesi teşkil etmez.
Vekalet Ücretinin Tayini
Avukat vekalet ücreti talebi konusunda müvekkiline bilgi vermeli ve ücretinin tutarı hakkaniyete uygun olmalıdır.
Müvekkil ile avukat arasında geçerli bir sözleşme ile aksi kararlaştırılmış olmadıkça vekalet ücreti avukatın bağlı bulunduğu baronun kurallarına uygun olacaktır. Avukat birden fazla baronun üyesi bulunuyorsa uygulanacak kurallar avukat ile müvekkilinin en yakın irtibat halinde bulundukları baronun kurallarıdır.
Ücret ve Masraf Avansı
Avukat, masraflar ve/veya ücrete mahsuben bir avans ödenmesini talep ettiği zaman, bu avans işin gerektirdiği harcamalar ve vekalet ücretine biçilecek makul bir değerin üstünde olmamalıdır. Talep edilen avansın ödenmemesi durumunda avukat, 3.1.4 maddesi hükmüne riayet etmek kaydıyla söz konusu davadan çekilme hakkını kullanabilir.
Vekalet Ücretinin Avukat Olmayan Birisi İle Paylaşılması
Aşağıdaki madde dışında, avukatın vekalet ücretini avukat olmayan bir kişi ile paylaşması yasaktır.
3-6-1’deki kural avukatın ölen meslektaşının mirasçılarına, ya da müstafi meslektaşına, bu meslektaşın müvekkillerine karşı halefi sıfatıyla temsil için ödenen ücret ya da tazminata uygulanamaz.
Adli Müzaheret
Müvekkil adli müzaheretten yararlanabilecek durumda ise avukat keyfiyeti ona bildirmekle yükümlüdür.
Müvekkilleri Hesabı
Avukat, herhangi bir zamanda müvekkilleri ya da 3 üncü bir şahıs adına aşağıda müvekkiller hesabı olarak anılan türden bir hesap tutuyorsa şu kurallara uymakla yükümlüdür.
Müvekkilin açıkça veya zımmen verdiği bir talimatla değişik bir uygulama söz konusu olmadıkça “müvekkil hesapları” daima bankada veya kamu kurumlarınca onaylanmış benzeri bir kuruluşta açık bir hesap tutulacak ve avukat tarafından tahsil edilen tüm meblağlar bu hesapta toplanacaktır.
Avukat tarafından açılan müvekkil hesapların içeren her banka hesabının isimler hanesinde hesap ya da hesapların avukatın müvekkili ya da müvekkilleri adına olduğu belirtilmelidir.
Müvekkil hesaplarının yatırıldığı avukat hesabının daima, en az, avukatın elindeki müvekkilleri hesabı oranında provizyonu bulunmalıdır.
Müvekkiller hesabı müvekkilin talebi üzerine, ya da müvekkilin kabul ettiği şartlarda tetkike açık olmalıdır.
Aksini öngören kanun hükmü Ya da ödemede bulunan müvekkilin açık ya da zımni muvafakati dışında
bir müvekkil için bir başka müvekkilin hesabından yapılan ödemeler.
Avukat ücretine mahsuben avanslar da dahil olmak üzere müvekkil hesabından bir 3 üncü şahsın hesabına herhangi bir ödemede bulunmak yasaktır.
Avukat, müvekkiller hesabını, kendisine ait diğer hesaplardan ayrı tutarak müvekkiller hesabından gerçekleştirilen tüm işlemlerin eksiksiz ve sarih suretlerini çıkarır ve talepte bulunan müvekkiline verir.
Üye devletlerin yetkili makamları, belirledikleri kurallara uyulup uyulmadığını tetkik etmek ve uyulmamış olunması halinde müeyyidelerin uygulama amacı ve meslek sırrını korumak şartıyla, müvekkiller hesabına ilişkin belgeleri denetleme ve incelemeye yetkilidirler.
Aşağıda belirtilen hususlar saklı kalmak üzere, 3.8.1 maddede öngörülen kurallara halel gelmemek kaydıyla, başka bir üye devletteki mesleki faaliyeti çerçevesinde bir müvekkil hesabı bulunan avukat üyesi bulunduğu devletin barosunca uygulanan muhasebe ve depoya ilişkin kararlara uymak zorundadır.
Kabul eden üye devlette faaliyette bulunan avukat, aslen bağlı bulunduğu üye devlet ve kabul eden üye devletin yetkili makamlarının uzlaşmaları halinde, aslen bağlı bulunduğu üye devletin kurallarına uymak zorunda kalmaksızın sadece kabul eden devletin kurallarıyla bağlı tutulabilir. Bu durumda avukat, müvekkillerini, kabul eden devletin geçerli olan kurallarına uyduğunu bildirmek için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.
Mesleki Mesuliyet Sigortası
Avukat, mesleki sorumluluğu hususunda daima, faaliyet sebebiyle karşı karşıya bulunduğu riskin nitelik ve boyutlarıyla orantılı ölçüde sigortalanmış olmalıdır.
Aşağıdaki hususlar saklı kalmak üzere, bir başka üye devlette mesleki faaliyette bulunan avukat, aslen bağlı bulunduğu ülkede geçerli mesleki sorumluluk hususunda sigortalama yükümlülüğüne ilişkin hükümleri yerine getirmekle mükelleftir.
Aslen bağlı bulunduğu ülkede böyle bir sigorta yükümü altına giren avukat, bir başka üye devlette mesleki faaliyette bulunursa, söz konusu sigortanın kabul eden üye devletteki faaliyetine teşmilini sağlamak için çaba göstermelidir.
Aslen bağlı olduğu ülkenin mevzuatı avukata böyle bir sigorta yükümlülüğü getirmiyorsa, ya da 3.9.2.2 maddede öngörülen sigortanın teşmili imkansız ise, avukat yine de kabul eden üye devletteki müvekkillerinin hizmeti için yürüttüğü mesleki faaliyeti ile ilgi olarak hiç değilse kabul eden devlette avukatlara getirilen zorunluluk ölçüsünde sigortalanmalıdır.Bu şekilde sigortalanmanın imkansız olması hali bu yükümlülüğe istisna teşkil eder.
Yukarıda kurallar uyarınca sigortalanması mümkün olmayan avukat bu sigortanın yokluğu sebebiyle zarara uğrama riski altına giren müvekkillerini bilgilendirmek için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.
Kabul eden üye devlette faaliyette bulunan avukat, aslen bağlı bulunduğu üye devlet ve kabul eden üye devletin yetkili makamlarının uzlaşmaları halinde sadece kabul eden üye devletin mesleki mesuliyet sigortasına ilişkin kurallarıyla bağlı tutulabilir. Bu halde avukat sigortasının, kabul eden devlette yürürlükte bulunan kurallara uygun olduğu hususunda müvekkillerini bilgilendirmekle yükümlüdür.
HAKİMLERLE İLİŞKİLER
Yargı Mercilerinde Meslek Kurallarının Tatbiki
Bir üye devletin yargı mercii önüne çıkan ya da bir mercii önünde bir işleme katılan avukat o üye devletin meslek kurallarına uymak zorundadır.
Duruşmaların Vicahiliği Prensibi
Avukat duruşmalarda daima vicahilik prensibine uymalıdır. Önceden karşı tarafın avukatını uyarmaksızın bir davanın konusu ile ilgili olarak hakimle temasa geçemez. Uygun bir zamanda karşı tarafın avukatına takdim etmeden hiçbir belgeyi, notu ya da benzeri dokümanı hakime sunamaz.
Hakime Saygı
Avukat, hakimlik makamına karşı elinde gelen saygı ve dürüstlüğü göstermek ve kanun çerçevesinde kalmak kaydıyla müvekkilini kendi vicdanına göre ve müvekkilin menfaatlerinin korunması hususunda en uygun yolu seçerek savunacak.
Asılsız ya da Hataya Sevkedici Bilgiler
Avukat asla, asılsız ya da hataya sevkedici nitelikte bilgiyi hakime, bilerek vermemelidir.
Hakem ve Benzersiz İşlevleri Olan Şahıslara İlişkin Hükümler
Avukatın hakimle olan ilişkilerine uygulanan hükümler hakem, bilirkişi ya da arızi de olsa hakem ya da hakeme yardımla yükümlü kişi ile olan ilişkilerde de uygulanır.
AVUKATLARARASI İLİŞKİLER

Mesleki Dayanışma
Mesleki dayanışma, avukatlar arasında müvekkilin menfaatine ve gereksiz davaları bertaraf etmeye yönelik güven ilişkilerinin mevcudiyetini gerektirir. Mesleki dayanışma avukatın menfaatlerini asla adaletin ya da yargılananın menfaatleriyle çatışma haline sokmamalıdır.
Avukat, bir başka üye devlete mensup bir avukatı meslektaş bilerek ona bir meslektaşa yaraşır biçimde ve dürüst davranacaktır.
Avukatlar ve çeşitli Devlet Arasında Dayanışma
Üye bir devlet mensup bir meslektaşının talepte bulunduğu her avukat yetkili ve yeterli bulmadığı bir davayı almaktan kaçınmakla yükümlüdür. Arzulanan hizmeti verebilecek bir avukatın temasa geçebilmesi için meslektaşına yardım etmelidir.
Avukatlararası Haberleşme
Üye bir devletteki meslektaşına gizli nitelikte bir haber yollayan avukat bu arzusunu açıkça belirtmelidir
Muhaberatın gizliliği niteliğini koruyabilecek bir durumda olmayan avukat muhtevayı açıklamadan haberi geri yollamalıdır.
Müvekkil Bulma Ücreti
Avukat bir meslektaşı veya bir 3 üncü kişi vasıtasıyla temasa geçtiği bir müvekkili tavsiyeleriyle yönlendirmesi karşılığı olarak bir ücret, komisyon ya da benzeri bir maddi karşılık talep ve kabul edemez.
Avukat, kimseye, bir müvekkili tanıştırması karşılığında bir ücret, komisyon ya da benzeri maddi bir karşılık ödeyemez.
Karşı Tarafla İlişki
Avukat, belirli her davada başka bir avukat tarafından temsil olduğunun ya da yardım gördüğünü bildiği karşı tarafla doğrudan ilişkiye geçemez eğer ki meslektaşı kendisine haber verilmesi şartıyla buna muvafakat etmiş olsun.
Avukat Değişimi
Avukat, berili bir davada müvekkilin menfaatlerinin savunulması hususunda bir başka avukata halef olabilir. İleride 5.6.2’ de öngörülen hüküm mahfuz kalmak kaydıyla selefini uyarmak ve ona ilişkin masraf ve ücretin ödenmesiyle ilgili önlemlerin alındığından emin olmak zorundadır.
5.6.1 maddede öngörülen şartlar yerine getirilmeden önce müvekkilin menfaati acil önlemler alınmasını gerektiriyorsa, avukat selefine derhal bilgi vermek şartıyla bu önlemleri alabilir.
Maddi Mesuliyet
Çeşitli üye devlet barolarına mensup avukatlar arasındaki mesleki ilişkilerde, bir meslektaşını bir müvekkile tavsiye ya da takdimle yetinmeyip,bir davayı temas halinde olduğu bir avukata teslim eden ya da ona danışan avukat, müvekkilin ihmali halinde dahi, yabancı avukat danışmadan kaynaklanan ücret, masraf ve günlük harcamaları ödemekle yükümlüdür. Bununla birlikte ilgili avukatlar, ilişkilerini başında, konuyla ilgili farklı hükümler getirebilirler. Bundan başka, avukat, her zaman kişisel sorumluluğundan çekinme kararını yabancı meslektaşına bildirmeden önce ortaya çıkan ücret, masraf ve günlük harcama tutarını sınırlı tutabilir.
Genç Avukatların Yetiştirilmesi
Çeşitli üye devletlere mensup avukatlar arasındaki işbirliği ve güveni müvekkillerin menfaatine yönelik olarak güçlendirmek amacıyla, çeşitli üye devletlerin kanunları ve usul kurallarına daha iyi vakıf olunmasını teşvik etmek gerekir. Avukat, bu amaca yönelik olarak başka üye devletlerden gelen genç meslektaşlarının yetiştirilmelerini sağlamayı, kişisel bir görev olarak kabul edecektir.
Üye Devlet Avukatları Arasında İhtilaflar
Bir avukat, başka bir üye devlete mensup meslektaşının meslek kurallarından birini çiğnediği kanaatine varırsa, öncelikle meslektaşının dikkatini çekmekle yükümlüdür.
Birkaç üye devlete mensup avukatlar arasında mesleki nitelikte bir ihtilafın çıkması halinde, taraflar meseleyi önce dostça yöntemlerle halletmeye çalışmalıdırlar.
Avukat, 5.9.1 ve 5.9.2 maddelerde öngörülen türden bir ihtilafla ilgili olarak bir başka üye devlete mensup bir meslektaşına karşı dava yoluna gitmeden önce, ilgili baroların dostça bir çözüme yönelik olarak yardımlarını sağlamak açısından kendi devletinin ve diğer meslektaşının devletinin barolarına haber vermekle yükümlüdür.

 

 

Avukatlık Mesleğinin Özgürce Yapılmasına İlişkin Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Tavsiye Kararı

 

Temsilci Bakanların, 25 Ekim 2000 tarihli 727. toplantısında, Bakanlar Komitesi tarafından benimsenen; Üye Ülkeler Bakanlar Komitesi’nin Avukatlık Mesleğinin Özgürce Yapılmasına ilişkin Rec(2000)21 tavsiye kararıdır.

Bakanlar Komitesi;

Avrupa Konseyi Statüsü’nün 15.b maddesi gereğince; Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ilgili hükümlerini; 1990 Aralık tarihinde kabul edilmiş, Avukatların işlevlerine Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Temel İlkelerini;

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin, yargıçların bağımsızlığı, etkinliği ve işlevlerine ilişkin 13 Ekim 1994, R(94)12 sayılı tavsiye kararını dikkate alarak;

Avukatların ve oluşturdukları meslek kuruluşlarının, aynı zamanda, insan hakları ve temel özgürlüklerin korunmasındaki ana işlevlerinin altını çizerek;

Avukatların özellikle kişisel özgürlüklerin savunulması durumunda, Hukuk devletinin güçlenmesi için, mesleki özgürlüklerinin geliştirmek arzusuyla;

Avukatları, kim tarafından ve hangi gerekçeyle olursa olsun, doğrudan ya da dolaylı biçimde, etki, kışkırtma, baskı, tehdit ya da yersiz müdahalelere muhatap etmeyecek, meslek bağımsızlıklarını kabul edilemez kısıtlamalar olmaksızın altına alacak hakça bir yargılama sisteminin gerekliliğinin bilinciyle;

Avukatlık meslek sorumluluklarının eksiksizce yerine getirilmesinin gözardı edilmemesi dileği ve özellikle, avukatların, bir yandan müvekkillerine, diğer yandan mahkemelere karşı yüklendikleri ödevler arasında tam bir denge kurabilecek yeterli donanıma sahip olmaları gereğinin ayırdında olarak;

Adalet ulaşmanın, ekonomik bakımdan güçsüz kişilerin de avukatlık hizmetlerinden yararlanmasını gerektirebileceği dikkate alınarak;

Üye ülkeler hükümetlerine, bu tavsiye kararında yer alan ilkelerden zorunlu buldukları hayata geçirecek bütün önlemleri almalarını ya da duruma göre geliştirmelerini tavsiye eder.

Bu tavsiye kararında yer alan “avukat” sözcüğünden; mahkeme önünde savunmaya, müvekkilleri adına hareket etmeye, yasayı uygulamaya, dava açmaya ya da danışmaya müvekkillerini temsile ulusal hukuka uygun olarak yetkili kılınmış ve bu sıfatı taşıyan kişi anlaşılacaktır.

AVUKATLIK MESLEĞİNİN ÖZGÜRCE UYGULANMASINA İLİŞKİN GENEL İLKELER

HUKUK ÖĞRENİMİ , AVUKATLIK MESLEĞİNE GİRİŞ VE MESLEKİ GELİŞME

AVUKATLARIN KONUMU VE ÖDEVLERİ

KİŞİLERİN AVUKATA BAŞVURABİLMESİ

KURULUŞLAR

DİSİPLİN ÖNLEMLERİ

Birleşmiş Milletler Avukatların Rolüne İlişkin Temel İlkeler Bildirgesi (Havana Kuralları)

27 Ağustos- 7 Eylül 1990 tarihleri arasında Havana’da toplanan Suçların Önlenmesine ve Suçların Islahı üzerine Sekizinci Birleşmiş Milletler Konferansı tarafından kabul edilmiştir.
Dünya halkları, Birleşmiş Milletler Şartında adaletin sürdürülebileceği koşulları yaratmak için verdikleri kararı teyit ettiklerinden, ve ırk, cins, dil ve din ayrımı yapmaksızın insan haklarına ve temel özgürlüklere saygıyı geliştirme ve teşvik etme konusunda uluslararası işbirliğini gerçekleştirme amacı taşıdıklarını ilan ettiklerinden,

İnsan Hakları Evrensel Bildirisi hukuk önünde eşitlik ile masumluk karinesi prensiplerine, hukuken kurulmuş bağımsız ve tarafsız bir yargı yeri tarafından adil ve aleni olarak yargılanma hakkına, ve kendisine suç isnat edilen bir kimsenin savunması için gerekli bütün güvencelere yer verdiğinden,

Buna ek olarak, Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi de sebepsiz yere gecikmeden yargılanma hakkını ve hukuken kurulmuş bağımsız ve tarafsız yetkili bir mahkeme tarafından yargılanma hakkını ilan ettiğinden,

Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi de, Devletlerin Birleşmiş Milletler Şartına göre her yerde insan hak ve özgürlüklerine saygı gösterilmesi ve buna uyulması yükümlülüğünü hatırlattığından,

Her Hangi Bir Biçimde Tutulan veya Hapsedilen Kişilerin Korunması için Prensipler Bütünü, tutulan bir kimsenin bir avukatın yardımından yararlanma ve avukatla iletişim kurma ve avukatla görüşme hakkına sahip olmasını öngördüğünden,

Mahpusların Islahı için Asgari Standart Kurallar, tutuklulara, özellikle hukuki yardım verilmesini ve avukatla gizli bir biçimde görüşme imkanının sağlanmasını tavsiye ettiğinden,

Ölüm cezasına mahkum olanların korunmasını güvence altına alan Koruyucu Tedbirler, ölüm cezası verilebilecek bir suçu işlediğinden kuşkulanılan veya böyle bir suç isnadı ile karşılaşan herkesin, muhakemenin her aşamasında Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi’nin 14. maddesine göre yeterli hukuki yardıma hakkı olduğunu teyit ettiğinden,

Suçtan ve Yetki İstismarından Mağdur olanlara Adalet Sağlanmasına dair Temel Prensipler Bildirisi, suç mağdurlarının adalete ulaşmaları ve adil muamele görmeleri, zararlarının karşılanması, tazminat ve yardım almaları için uluslararası ve ulusal düzeyde alınması gerekli tedbirleri tavsiye ettiğinden,

Bütün insanların sahip olduğu ekonomik, sosyal ve kültürel, veya kişisel ve siyasal nitelikteki insan hakları ve temel özgürlüklerin yeterli bir biçimde korunması, herkesin bağımsız hukukçuların sağladığı adli hizmetlere etkili bir biçimde ulaşma hakkına sahip olmasını gerektirdiğinden,

Avukatların meslek örgütleri, mesleki standartların ve meslek ahlakının yüceltilmesinde, üyelerinin baskıya, haklarının yersiz olarak kısıtlanmasına ve ihlal edilmesine karşı korunmasında, ihtiyacı bulunan herkese adli hizmet sağlanmasında ve hükümet ve diğer kuruluşlarla işbirliği yaparak adaletin ve kamu yararının daha fazla gerçekleştirilmesinde hayati bir role sahip olduğundan,

Avukatların görevlerini gereği gibi yerine getirmelerini sağlama ve geliştirme konusunda Üye Devletlere yardımcı olmak için formüle edilen aşağıdaki Avukatların Rolüne dair Temel Prensipler, ulusal mevzuat ve uygulama bakımından Hükümetler tarafından dikkate alınır, ve avukatlarla birlikte yargıçlar, savcılar, yürütme ve yasama organı mensupları gibi diğer kimselerin ve genel olarak halkın dikkatine sunulur. Bu prensipler mümkün olduğu kadar, avukatlık resmi statüsüne sahip olmadan avukatlık görevi yapan kimselere de uygulanır.

Avukata ve Adli Hizmetlere Ulaşma

Herkes haklarının varlığını tespit ettirmek ve korumak, ve ceza muhakemesinin her aşamasında haklarını savunmak için kendi seçtiği bir avukatın yardımına başvurma hakkına sahiptir.
Hükümetler, ırk, renk, etnik köken, cinsiyet, dil, din, siyasal veya başka bir fikir, ulusal veya toplumsal köken, doğum, ekonomik veya başka bir statüye dayanan bir ayrımcılıkla hiç bir ayrım yapmaksızın, egemenlik yetkisine tabi olan ve ülke içinde bulunan herkesin, avukata etkili bir biçimde ve eşit olarak ulaşma hakkını sağlayan etkin usulleri ve ihtiyaçlarına karşılık verebilecek mekanizmalar kurar.
Hükümetler, yoksullara ve gerektiği takdirde mahrumiyet içinde bulunan diğer kimselere adli hizmet verilmesi için yeterli mali imkanlar ve başka kaynaklar sağlar. Avukatların meslek örgütleri, bu hizmetlerin, imkanların ve kaynakların organize edilmesinde ve sunulmasında işbirliği yapar.
Hükümetler ve avukatların meslek örgütleri, kişilerin hukuka göre sahip oldukları haklar ve ödevler ile temel özgürlüklerinin korunmasında avukatların rolü konusunda halkı bilgilendirmek için programlar yaparlar. Yoksul ve mahrumiyet içindeki diğer kimselere yardım ederken, onların haklarını arayabilecekleri ve gerektiği takdirde avukatın yardımını isteyebilecekleri bir konuma ulaşmaları için özel bir dikkat gösterilir.
Ceza Adaleti İle İlgili Konularda Özel Koruyucular

Hükümetler, gözaltına alınan veya tutulan veya cezai bir fiil ile suçlanan kimselerin, kendi seçtikleri bir avukatın yardımından yararlanma hakkına sahip oldukları konusunda yetkili makamlar tarafından hemen bilgilendirilmelerini sağlar.
Avukatı bulunmayan bu durumdaki kimselere, adaletin yararının gerektirdiği bütün olaylarda etkili bir hukuki yardım verilmesi için suçun niteliğine uygun deneyim ve donanıma sahip bir avukat atanır; bu kimseler avukatlık hizmetinin karşılığını ödeyebilme imkanından yoksun ise, ücretini kendisinin ödemediği bir avukat hakkına sahiptir.
Hükümetler ayrıca, hakkında suç isnadı bulunsun veya bulunmasın, gözaltına alınan veya tutulan herkese hemen, ve her ne olursa olsun gözaltına alınmasından veya tutulmasından itibaren kırk sekiz saat geçmeden avukata ulaşma hakkı sağlar.
Gözaltına alınan, tutulan veya hapsedilen herkesin, bir avukat tarafından vakit geçirilmeden ziyaret edilmesi, kesintisiz biçimde iletişim kurabilmesi ve sansüre uğramadan tam bir gizlilik içinde görüşebilmesi için yeterli imkanlar, zaman ve kolaylıklar sağlanır. Kanun adamları görüşmeleri gözle izleyebilir fakat dinleyemez.
Avukatların Nitelikleri ve Eğitimi

Hükümetler, avukatlık meslek örgütleri ve öğretim kurumları, avukatların gereği gibi eğitim ve öğrenim almalarını ve avukatlık meslek idealleri ve ahlaki görevleri ile ulusal ve uluslararası hukuk tarafından tanınmış olan insan haklarına ve temel özgürlüklere vakıf olmalarını sağlar.
Hükümetler, avukatların meslek örgütleri ve öğretim kurumları, hukuk mesleğine girişte ve mesleğin icrasında bir kimseye karşı ırk, renk, cinsiyet, etnik köken, din, siyasal veya başka bir fikir, ulusal veya toplumsal köken, mülkiyet, doğum, ekonomik veya başka bir statü gibi nedenlerle ayrımcılık yapılmamasını sağlarlar. Bir avukatın ilgili ülkenin vatandaşı olması şartı, ayrımcılık yapılması şeklinde anlaşılmaz.
Adli hizmete olan ihtiyaçları karşılanmayan grupların, toplulukların veya bölgelerin bulunduğu ülkelerde, ve özellikle bu tür grupların değişik kültürlere, geleneklere ve dillere sahip olmaları veya geçmişte ayrımcılıktan ötürü mağdur edilmiş bulunmaları halinde, Hükümetler, avukatların meslek örgütleri ve öğretim kurumları bu gruplara mensup meslek adaylarının adalet mesleğine girmeleri için özel tedbirler alır ve kendi gruplarının ihtiyaçlarına uygun şekilde eğitim ve öğretim görmelerini sağlar.
Avukatların Görev ve Sorumlulukları

Avukatlar adalet dağıtımında temel bir unsur olarak, her zaman mesleklerinin şeref ve itibarını korurlar.
Avukatların müvekkillerine karşı görevleri şunları içerir:
Müvekkillerine sahip oldukları haklar ve yükümlülükler ile, müvekkillerinin haklarını ve yükümlülüklerini ilgilendirdiği ölçüde hukuk sisteminin işleyişi konusunda kendilerine bilgi vermek;
Müvekkillerine uygun yoldan her türlü yardımda bulunmak ve onların haklarını korumak için hukuki muamelede bulunmak;
Müvekkillerine mahkemeler, yargı yerleri ve eğer uygunsa idari makamlar önünde yardım etmek.
Avukatlar, müvekkillerinin haklarını korurken ve adaletin gerçekleşmesine çalışırken, ulusal ve uluslararası hukukun tanıdığı insan haklarını ve temel özgürlükleri yüceltmeye çalışırlar ve hukuka ve hukukçuluk mesleğinin kabul görmüş standartlarına ve ahlaki kurallarına uygun biçimde serbestçe ve özenle hareket ederler.
Avukatlar her zaman müvekkillerinin menfaatlerine saygı gösterirler.
Avukatlık Faaliyetinin Güvenceleri

Hükümetler avukatların
hiç bir baskı, engelleme, taciz veya yolsuz bir müdahaleyle karşılaşmadan her türlü mesleki faaliyeti yerine getirmelerini;
yurt içinde ve yurt dışında serbestçe seyahat etmelerini ve müvekkilleriyle görüşebilmelerini;
kabul görmüş mesleki ahlak kurallarına, görevlerine, standartlarına uygun faaliyette bulundukları için kovuşturma veya idari, ekonomik veya başka tür yaptırımla sıkıntı çekmemelerini veya tehditle karşılaşmamalarını sağlar.
Avukatlar görevlerini icra etmeleri nedeniyle güvenlikleri tehdit edildiği takdirde, yetkili makamlar tarafından gerekli bir biçimde korunurlar.
Avukatlar görevlerini icra etmeleri nedeniyle müvekkilleriyle veya müvekkillerinin davalarıyla özdeşleştirilemezler.
Bir avukat, ulusal hukuka ve uygulamaya göre ve bu prensiplerle bağdaşır bir biçimde müvekkili tarafından azledilmedikçe, huzurunda avukatlık yapma hakkına sahip olduğu mahkeme veya idari makam tarafından bu makamların önüne çıkma hakkından yoksun bırakılamaz.
Avukatlar, bir mahkeme, yargı yeri veya hukuki ya da idari bir makam önünde mesleki nedenlerle bulundukları sırada veya konuyla ilgili yazılı veya sözlü taleplerinde yaptıkları beyanlardan ötürü hukuki ve cezai muafiyetten yararlanır.
Yetkili makamların ellerinde veya denetimleri altında bulunan gerekli bilgileri, dosyaları ve belgeleri, avukatların müvekkillerine etkili bir hukuki yardım verebilmelerini sağlayacak yeterli bir sürede ulaşmalarını temin etmek, kamu makamlarının görevidir. Avukatların bu belgelere en kısa sürede ulaşmaları sağlanır.
Hükümetler, avukatlar ile müvekkilleri arasında mesleki ilişkiler kapsamındaki bütün haberleşme ve görüşmelerin gizli olduğunu kabul eder ve buna saygı gösterir.
İfade ve Örgütlenme Özgürlüğü

Avukatlar, diğer vatandaşlar gibi ifade, inanç, örgütlenme ve toplanma özgürlüğüne sahiptir. Avukatlar özellikle, hukukla, adalet sistemiyle ve insan haklarının geliştirilmesi ve korunması ile ilgili konularda kamusal tartışmalara katılma, ve yasal faaliyetleri veya yasal bir örgüte mensup olmaları nedeniyle mesleki kısıtlamalara maruz kalmaksızın, yerel, ulusal veya uluslararası örgütler kurma veya bunlara mensup olma ve bunların toplantılarına katılma hakkına sahiptir. Avukatlar bu hakları kullanırlarken, her zaman hukuka ve hukuk mesleğinin kabul görmüş standartlarına ve mesleki ahlak kurallarına uygun davranırlar.
Avukatların Meslek Örgütleri

Avukatlar kendi menfaatlerini temsil etmek, süreklilik taşıyan mesleki eğitim ve öğretimlerini geliştirmek ve meslek haysiyetlerini korumak için bağımsız meslek örgütleri kurma ve bunlara katılma hakkına sahiptir. Meslek örgütlerinin yönetim organları üyeleri tarafından seçilir ve bu organlar dış müdahaleye maruz kalmadan görevlerini yapar.
Avukatlık meslek örgütleri, herkese etkili ve eşit bir biçimde adli hizmet verilmesi için, ve avukatların usulsüz bir müdahale ile karşılaşmadan hukuka ve kabul görmüş mesleki ahlak kurallarına ve standartlarına uygun olarak müvekkilleri ile görüşebilmeleri ve onlara yardım edebilmeleri sağlamak için Hükümetle işbirliği yapar.
Disiplin İşlemleri

Avukatların mesleki davranış kuralları, ulusal hukuka, geleneklere, uluslararası standartlara ve normlara uygun olarak kendi meslek örgütlerinin ilgili organları, veya yasama organı tarafından düzenlenir.
Mesleki sıfatları nedeniyle avukatlar hakkında yapılan suçlamalar ve şikayetler, usulüne uygun olarak hızla ve adil bir biçimde takip edilir. Avukatlar, kendi seçtikleri bir avukattan yardım görme hakları da dahil, adil yargılanma hakkına sahiptir.
Avukatlar hakkındaki disiplin işlemleri, meslek örgütü tarafından kurulan bağımsız bir disiplin komitesi, bağımsız bir kanuni makam, veya bir mahkeme önüne getirilir ve bu işlemler bağımsız yargısal denetime tabidir.
Bütün disiplin işlemleri, mesleki davranış kurallarına ve diğer kabul görmüş mesleki standartları ile hukuk mesleğinin ahlak kurallarına uygun olarak ve bu prensipler ışığında karara bağlanır.