TÜTÜN MAMÜLLERİNİN ÜRETİM VE TİCARETİNE İLİŞKİN USULLER VE ESASLAR
HAKKINDA BİLGİLENDİRMELER
Aşağıda tütün mamulleri hakkında ithalat, üretim tesisleri kurulması, tütün mamullerinin üretimi, iç ve dış ticaret fiyatlandırması hususlarında bilgilendirme metinleri yer almaktadır; Şöyle ki yukarıda bahsi geçen faaliyetler, ülkemizde Tütün Ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu(TAPDK) kontrol ve denetiminde yürütülmektedir. Kurum hukuki tüzel kişiliği bakımından Kamu Tüzel Kişiliğini haiz bulunmaktadır.
Bahsi geçen faaliyetler hususunda dikkate alınması gereken yönetmelikler bulunmaktadır. İşbu yönetmelikler faaliyetlerin hangi usul ve esaslar çerçevesinde yürütüleceğini, faaliyet tanımlarını, başvuru koşullarını düzenlemektedir. “Tütün Mamullerinin Üretim Ve Ticaretine İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” dikkate alınması yönetmeliklerden biridir. Aşağıda bu yönetmelikte önem arz eden düzenlemelere kısaca yer verilecektir.
- ÜRETİM TESİSİ KURULMASINDA ARANACAK ŞARTLAR (TESİS KURMA İZNİ)
Türkiye’de tütün mamulleri üretmek isteyenler hakkında düzenleme işbu yönetmeliğin 5. Maddesinde düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre bu talepte olan gerçek veya tüzel kişilerin öncelikle bu madde kapsamında detaylandırılan şekilde bir ÜRETİM TESİSİ kurma zorunlulukları bulunmaktadır. Bu tesisin yerleşke, ölçüm, alınacak izinler hususunda yapılması gerekli tüm hususlar işbu maddede ve devamı madde 6’ da yer almaktadır. Bu hususta gerekli izin için yetkili kurum Tütün Ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu(TAPDK) dır. Böylece kuruma talep eden tarafından izin talep dilekçeleri ile beyanda bulunulur. Kurumca Başvuru Bedeli alınmaktadır. Akabinde Kurum ya tesis yerinde ya da dosya üzerinden bir inceleme gerçekleştirecektir. Bu kıstaslarda Yön. Mad. 6 da ayrıntılı bir biçimde yer almaktadır.
- ÜRETİM VE FAALİYET İZNİ
Bu bölümde de metne konu talebin diğer aşamasını oluşturan üretim ve faaliyet izninden bahsedilecektir. Tütün mamulleri üretmek isteyen başvurucular tesisini faaliyete hazır hale getirmeleri akabinde ÜRETİM VE FAALİYET UYGUNLUK BELGESİ almak için Tütün Ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu(TAPDK) başvuracaklardır. Yine kurumca en az bir uzmanın bulunacağı bir heyet görevlendirilerek deneme üretimi yaptırılır, izlenir ve gerekli numuneler alınır. Her başvuru işlemine ilişkin kurumca başvurunun tamamlanma tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde raporlar hazırlanır. Şayet rapor olumlu ise bedeli(sürelidir)de Kurum hesabına yatırılmak suretiyle, başvurucuya ÜRETİM VE FAALİYET UYGUNLUK BELGESİ verilecektir. Bu belge 5 yıl müddetince geçerlidir. Yukarıda izah edildiği gibi yönetmelik düzenlemeleri oldukça ayrıntılı olup, bu hususların detayı Yön. Madde 7. De yer almaktadır. Alınan iznin uzatılması hakkında bilgiler ise Yön. Madde 8. De yer almaktadır. Bu madde önem arz etmektedir, zira izni uzatılmayan üretim tesisinde, işbu durumun tespiti ile artık üretim yapılamayacaktır.
- ÜRETİMİ GERÇEKLEŞTİRİLECEK TÜTÜN MAMULÜ(HAM) YURTDIŞINDAN İTHAL EDİLEBİLİR Mİ?
Bu sorunun cevabı Yönetmeliğin 10. Maddesi 5. Fıkrasında açıklanmaktadır;
“Tesis Kurma Uygunluk Belgesi alan gerçek veya tüzel kişiler Üretim ve Faaliyet Uygunluk Belgesi almadan önce makine çalışma testlerinde veya deneme üretiminde kullanmak amacıyla iç veya dış piyasadan yaprak tütün, aynı tipten olmak kaydıyla harmanlanmış yaprak tütün ile homojenize tütün, tütün damarı, şişirilmiş tütün, şişirilmiş tütün damarı, kırık tütün veya kıyılmış tütün temin edebilir. Üretim ve Faaliyet Uygunluk Belgesi alınması sonrasında, kendi laboratuvarlarında test ile araştırma ve geliştirme çalışmalarında kullanılmak kaydıyla Kurum tarafından yılda yüz kilogramı geçmemek üzere kıyılmış tütün ithalatına izin verilebilir. Bu koşullar dışında kıyılmış tütün temin edilemez.”
Her hâlükârda ithal edilecek mamulün de çıkış ülkesi gümrük kuralları önem arz etmektedir. Bu madde uyarınca Kurumdan TÜTÜN İTHALATI UYGUNLUK BELGESİ alınması gerekli olmaktadır. Yine bu hususlarda daha detaylı şekilde Madde 15 Tütün Mamulleri İthalatını açıklamaktadır.
- TÜTÜN MAMULLERİNİN PİYASAYA ARZI
Firmalar ürettikleri veya ithal ettikleri tütün mamullerini PİYASAYA ARZ UYGUNLUK BELGESİ almak kaydıyla serbestçe fiyatlandırabilir, doğrudan toptan satıcılara satabilir, Kurumdan toptan satış belgesi almak suretiyle perakende satıcılara da satabilirler.