Pandemi nedeniyle yüz yüze eğitimden online eğitime geçiş yapan okullarda veliler tarafından gündeme getirilen sorulardan birisi de eğitim-öğretim yılı başlangıcı öncesinde peşin olarak ödenen özel okul ücretinin bir kısmının iade edilip edilmeyeceğine yönelik olmuştur. İade istenip istenemeyeceği, iade talebinde bulunmak istenilmesi halinde nereye müracaat edilmesi gerektiğinin açıklanması faydalı olacaktır.
Öncelikle tüketici işleminin tanımının yapılması gereklidir: (Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun m.3) ‘‘Tüketici işlemi: Mal veya hizmet piyasalarında kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla hareket eden veya onun adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan, eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dâhil olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işlemi ifade eder.’’ Tanımdan da yola çıkıldığında özel okullarca verilen söz konusu hizmetlerin tüketici işlemi kapsamında olacağını söylemek isabetli olacaktır. Ancak, burada iadeye konu edilen ücretlerin yemekhane, kırtasiye gibi ücretler olduğunu belirtmekte yarar vardır. Eğitim için alınan ücretler hakkında nihayetinde eğitim hizmeti sağlandığı için pek fazla tartışma olmamaktadır.
Yukarıda yer alan tanımdan da hareketle, velilerin pandemi döneminde çocuklarının online eğitimin niteliği gereği yararlanamadıkları yemekhane, kırtasiye gibi hizmetler için okula yılın başında peşinen ödedikleri ücretler tüketici işlemi kapsamında olup okulların iade etmemesi durumunda bu uyuşmazlığı Tüketici Hakem Heyetleri’ne götürme hakkını haiz bulunduklarını söylemek gerekir. Kaldı ki, bu konuya ilişkin bir açıklama Tüketici Birliği Başkanı Mahmut Şahin tarafından yapılmıştır ve kendisi ortaya çıkan bu durumun ‘ayıplı hizmet’ sayılacağını belirtmiş, iadenin yapılması gerektiği yönünde beyanlarını sunmuştur.[1]
Sonuç olarak veliler, çocuklarının okuduğu özel okullardan, pandemi nedeniyle çocukların hizmetlerden yararlanamadığı zaman dilimi için önceden ücreti peşin olarak ödenen hizmetlerin bedelinin iadesini talep edebilecektir. Bu konuda müracaat etmeleri gereken kurum ise Tüketici Hakem Heyetleri’dir. Tüketici Hakem Heyetleri tarafından bu konuda hazırlanmış bilirkişi raporları da mevcuttur.
Fatma Aslıhan Beji
[1] https://www.sozcu.com.tr/2020/ekonomi/tuketiciler-birliginden-ozel-okullarda-ucret-iadesi-ile-ilgili-aciklama-6165866/.