Kamu görevinden yakını veya yakınları nedeniyle ilişiği kesilen kişi için açılan emsal nitelikte önemli bir karar. Bir kimsenin bir başka kişinin durumu nedeniyle güvenlik soruşturmasının olumsuz olmaması gerektiği ve ilişiğinin kesilmesinin hukuksuz olduğuna dair verilen adeta ders niteliğinde bir iptal kararıdır. Suç ve cezanın şahsi olması hukukun olmaz olmaz kuralıdır.
DAVACI :xx xxxx
VEKİLİ : AV. MUSTAFA KEMAL BATUR
Akar Cad. No:3/58 İtower Plaza Bomonti Şişli/İSTANBUL
DAVALI :MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI/ANKARA
VEKİLİ :AV. Xx xxx-Aynı adreste.
DAVANIN ÖZETİ :Kara Kuvvetleri Komutanlığı Balıkesir Astsubay Meslek Yüksek Okulunda muvazzaf astsubay adayı/kursiyer olarak eğitim almakta davacının, güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle Astsubay Temel Kursundan çıkarılmasına ilişkin xx tarihli işlem ile xx tarihli maaş iadesi konulu işlemin; ilişik kesme belgesinin kendisine verilmediği, hangi gerekçeyle ilişiğinin kesildiğinin belirtilmediği, kendisinin ve ailesinin sakıncalı bir halinin bulunmadığı, tesis edilen işlemin hukuka ve mevzuata aykırı olduğu ileri sürülerek iptaline karar verilmesi istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ : Dış Kaynaktan Muvazzaf Astsubay Temin Yönetmeliğinin 6. maddesinin 5. fıkrası uyarınca “yapılacak güvenlik soruşturmasından olumlu sonuç almak” şartının bulunduğu, davacının güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanmış olması sebebiyle bu şartı sağlamadığı, tesis edilen işlemin hukuka ve mevzuata uygun olduğu ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Balıkesir x. İdare Mahkemesince duruşma için önceden belirlenerek taraflara bildirilen xxx tarihinde, davacı xxx xx ve vekili AV. MUSTAFA KEMAL BATUR ile davalı idare vekili xx ‘in geldiği görülerek açık duruşmaya başlandı. Taraflara usulüne uygun olarak söz hakkı verilerek dinlendikten sonra duruşmaya son verildi. Dava dosyası incelenerek işin gereği görüşüldü:
Dava, Kara Kuvvetleri Komutanlığı Balıkesir Astsubay Meslek Yüksek Okulunda muvazzaf astsubay adayı/kursiyer olarak eğitim almakta davacının, güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle Astsubay Temel Kursundan çıkarılmasına ilişkin xx tarihli işlem ile xx tarihli maaş iadesi konulu işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
Anayasa’nın “Kanun önünde eşitlik” başlıklı 10. maddesinde, “Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayrım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet, bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür. Hiçbir kişiye zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınmaz. Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadırlar.” hükmü yer almış bulunmaktadır.
4045 sayılı Güvenlik Soruşturması, Bazı Nedenlerle Görevlerine Son Verilen Kamu Personeli ile Kamu Görevine Alınmayanların Haklarının Geri Verilmesine ve 1402 Numaralı Sıkıyönetim Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun’un 1.maddesinde, “Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması; kamu kurum ve kuruluşlarında, yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde devlet güvenliğinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün, iç ve dış menfaatlerin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu gizlilik dereceli birimler ile askeri, emniyet ve istihbarat teşkilatlarında çalıştırılacak kamu personeli ve ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel hakkında yapılır.
Devletin güvenliğini, ulusal varlığını ve bütünlüğünü, iç ve dış menfaatlerinin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgeleri ile gizlilik dereceli kamu personeli ile meslek gruplarının tespiti, birim ve kısımların tanımlarının yapılması, güvenlik soruşturmasının ve arşiv araştırmasının usul ve esasları ile bunu yapacak merciler ve üst kademe yöneticilerinin kimler olduğu Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulacak yönetmelik ile düzenlenir.” hükmüne yer verilmiştir.
12/04/2000 Tarih ve 24018 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği’nin “Amaç” başlıklı 1.maddesinde, “Bu Yönetmeliğin amacı; yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde Devletin güvenliğinin, iç ve dış menfaatlerinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının gizlilik dereceli birim ve kısımlarını belirlemek, Türk Silahlı Kuvvetlerinde, emniyet ve istihbarat teşkilatlarında, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel hakkında yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasını düzenlemektir.”, “Kapsam” başlıklı 2.maddesinde, “Bu Yönetmelik; yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde Devletin güvenliğinin, iç ve dış menfaatlerinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgeleri, bunların toplanmasını ve işlemini yürüten bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının ilgili birim ve kısımlarının belirlenmesini, Türk Silahlı Kuvvetlerinde, emniyet ve istihbarat teşkilatlarında, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personeli, ayrıca bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının yurtdışı teşkilatlarında sürekli görevlendirilecek bütün personel için yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının esas ve usullerini, bunu yapacak mercileri, hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılacak gizlilik dereceli yerlerde çalışan kamu personeli ile meslek grupları ve üst kademe yöneticilerini kapsar.”, “Türk Silahlı Kuvvetlerince yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması” başlıklı 9.maddesinde ise “Türk Silahlı Kuvvetlerinin kadro ve kuruluşlarında yer alacak personelin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, Türk Silahlı Kuvvetlerince bu Yönetmeliğe uygun olarak hazırlanacak yönerge uyarınca yapılır.” düzenlemesine yer verilmiş bulunmaktadır.
Öte yandan, Dış Kaynaktan Muvazzaf Astsubay Temin Yönetmeliği’nin “Aranılacak nitelikler” başlıklı 6.maddesinde, “Muvazzaf astsubay adaylarında aranacak nitelikler aşağıda belirtilmiştir: a) Genel şartlar:… 5)Yapılacak güvenlik soruşturmasında olumlu sonuç almak, …” genel şartlar arasında sayılmış bulunmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, davacının, Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nın muvazzaf astsubay temini kapsamında yapılan seçim aşaması sınavlarında başarılı olarak dış kaynaktan muvazzaf astsubay adayı olarak Balıkesir Astsubay Meslek Yüksekokulunda astsubay temel eğitimine başladığı, astsubay temel eğitimine başlamasından sonra yapılan güvenlik soruşturması sonucunda, davacının kendisi hakkında bir bilgi bulunmadığı, ancak “kardeşi x x hakkında Bank Asya’da hesap açanlar arasında “Hesap Açma Tarihi xx/2015, Müşteri Durumu “Aktif” ibarelerinin yer aldığı, eşi xx xx ‘ın babası hakkında xx xx mensubu olduğunun belirtildiği, kaynanası xx xx hakkında xx yılı sonrasında FETÖ /PDY’ye müzahir bankadaki hesabının aktif olduğu,xx/117,36-TL, xx/123,31-TL şeklinde hesabının olduğu” şeklinde istihbari mahiyette bilgilere ulaşıldığından bahisle Milli Savunma Bakanlığı, Üst Değerlendirme Komisyonu tarafından davacının güvenlik soruşturmasının olumsuz olarak değerlendirilmesi sonucunda dava konusu işlem ile astsubay temel eğitimi ile ilişiğinin kesilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, hukukun evrensel bir prensibi olan cezai sorumluluğun şahsiliği ve hiç kimsenin başkasının fiilinden dolayı sorumlu tutulamayacağı gözönüne alındığında, Devletin güvenliğine tehdit oluşturan örgütlerle bir bağlantısı tespit edilmeyen ve herhangi bir suçtan hüküm giymemiş olan davacının, yakınları ile ilgili istihbari mahiyetteki bilgilere göre güvenlik soruşturmasının olumsuz değerlendirilerek astsubay temel eğitimi ile ilişiğinin kesilmesine ilişkin dava konusu işlem ile maaş iadesi konulu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Nitekim, İzmir Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesi’nin 16/02/2018 gün ve Y.D İtiraz No:2018/93, 08/03/2018 gün ve Y.D İtiraz No:2018/153, ve 16/02/2018 gün ve Y.D İtiraz No:2018/94, sayılı kararları da bu yöndedir.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin İPTALİNE, aşağıda dökümü yapılan 414,25-TL yargılama giderinin ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca duruşmalı işler için belirlenen 2.075,00-TL avukatlık ücretinin davalı idare tarafından davacı tarafa verilmesine, posta ücreti avansından artan kısmın kararın kesinleşmesinden sonra davacı tarafa iadesine, kararın tebliğini izleyen günden itibaren (30) gün içerisinde İzmir Bölge İdare Mahkemesi’nde istinaf yolu açık olmak üzere, xx tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
BAŞKAN VEKİLİ
BEKİR BOĞA
191809
Üye
SALİH FERHAT TOPAZİK
192027
Üye
DURSUN YALÇIN
195239