Türkiye de cinsiyet değiştirme ve cinsiyet değişikliği davası süreci
Ülkemizde toplumsal gelişmeler ve insanların cinsiyet üzerindeki baskın önyargıları yıkılmaya başlamıştır. Yıllardan günümüze kadar gelen cinsiyet sorunları uzun yıllar ne yazıkki kapalı kapılar ardında konuşulmaktaydı. Artık gelişen toplum ile beraber insanlar hissettikleri cinsiyeti yaşayabilir konuma gelmiş bulunmaktadırlar.
Avrupa’nın birçok ülkesinde hiçbir ön şarta bağlı olmadan isteyen kişi rahatlıkla erkekten kadına veya kadından erkeğe geçebilmektedirler.Bizim yasalarımıza ise cinsiyet değişikliği Türk Medeni Kanunu 40. Madde ile düzenlenmiştir.
TMK 40. Cinsiyet değişikliğinde
Cinsiyetini değiştirmek isteyen kimse, şahsen başvuruda bulunarak mahkemece cinsiyet değişikliğine izin verilmesini isteyebilir. Ancak, iznin verilebilmesi için, istem sahibinin onsekiz yaşını doldurmuş bulunması ve evli olmaması; ayrıca transseksüel yapıda olup, cinsiyet değişikliğinin ruh sağlığı açısından zorunluluğunu ve üreme yeteneğinden sürekli biçimde yoksun bulunduğunu bir eğitim ve araştırma hastanesinden alınacak resmi sağlık kurulu raporuyla belgelemesi şarttır.
Verilen izne bağlı olarak amaç ve tıbbi yöntemlere uygun bir cinsiyet değiştirme ameliyatı gerçekleştirildiğinin resmi sağlık kurulu raporuyla doğrulanması halinde, mahkemece nüfus sicilinde gerekli düzeltmenin yapılmasına karar verilir.
Görüldüğü üzere ülkemizde de cinsiyet değiştirmek mümkündür. Ancak diğer Avrupa ülkelerinde olduğu kadar kolay bir işlem ve süreç ülkemizde bulunmamaktadır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kararlarını ele aldığımızda, Türkiye de mevcut yasa maddesi çerçevesinde ön şartlar sonucu yapılabilecek değişikliğe dair bir çok karar vardır. Bu kararların tamamına yakınında Türkiye tazminata mahkum olmuştur.
Kişilerin ülkemizde cinsiyetini değiştirme için gereken şartları sıralayalım;
- 18 yaşını doldurmuş olmak
- Mahkemenin izin vermesi
- Bekar olmak
- Cinsiyet değişikliğinin ruh sağlığı açısından artık zorunlu olması
- Üreme özelliğinden yoksun olmak
Görüldüğü üzere 5 madde vardır gerçekleştirilmesi gereken. Açılacak cinsiyet değişikliği davası nüfus müdürlüğüne karşı açılmaktadır. Dava aşamalarından en önemlisi alınacak eğitim ve araştırma hastane raporları sonucunda geçiş işleminin ruhen ve bedenen zorunlu olmasını (transseksüel) gösterir rapordur. Cinsel Kimlik konseyi adı verilen konseyde bir psikiyatr, bir plastik cerrah, bir kadın doğumcu, bir ürolog, ve genetikçi, bir endokrinolog ve birde hukukçu yer alır. Psikiyatr ilk aşamada kişiyi görecek olandır. Onun raporu ile diğer doktorların aşamalarına geçilmektedir. Kişinin burada lezbiyen olup olmadığı son derece önemlidir. Zira kişi lezbiyen ise aşamalar değişmektedir. Eğer kişi lezbiyen ve değişiklik şart ise öncelikle endokrinolog hormon tedavisi ile testesteron hormonları verilir. Eğer kişi bu aşamada cinsiyet dönüşümüne elverişli hale gelir ise konseyden olumlu rapor çıkar. Ardından bu rapor mahkemeye gönderilir.
Hukuk ofisimiz olarak sürecin takibi sonrasında hastane işlemlerinde de yol göstermekle beraber en iyi ve en hızlı çözüme kavuşmanız için gereken adımları sizinle beraber atmaktayız.
Alınan olumlu rapor sonrası mahkeme cinsel dönüşüm için gerekli kararı verir ve alınan karar ile ameliyat sürecine girilir. Ülkemizde İzmir Dokuz Eylül, İstanbul Cerrahpaşa, Ankara Hacettepe ve İstanbul Çapa Hastanelerinde bu ameliyatlar uzun yıllardır gerçekleştirilebilmektedir. Bu hastanelerde cinsel kimlik konseyi vardır.
Ameliyat sonrası hastane raporları mahkemeye gönderilir ve mahkeme raporların olumlu olması durumunda pembeden maviye veya maviden pembeye yeni kimliğinizin verilmesi için ikinci kararını verir.