İlk kripto para olan Bitcoin, 2008’in Kasım ayında adını duyurmaya başlamış fakat 3 Ocak 2009 yılında tam anlamı ile fonksiyonellik kazanmıştır. Hukuki bakımdan yasal bir ödeme aracı olarak kabul görmese de kripto paralarla yapılan alışverişler yasa dışı kabul edilmemektedir.
Türkiye’de Bitcoin ‘in Vergilendirilmesi
Tüm dünyada ve Türkiye’de kripto para birimlerine olan ilgi her geçen gün artmaktadır. Dünyada Danimarka, Singapur, Kanada, Finlandiya, Brezilya ve Bulgaristan bitcoinden elde edilen kazancın vergilendirilmesini uygulamaya koymuş, hatta Singapur Bitcoin ile yapılan yurt içi alışverişlerinden KDV almaya başlamıştır.
Sanal para olarak tanımlanan Bitcoin, Türkiye’de hukuki olarak kesin bir çerçeve içine alınmamıştır. Buna karşın ülkemizde Gelir Vergisi Kanunu’na göre gelir elde etme amacı güden ve sürekli olan faaliyetler sonucu ortaya çıkan gelirden vergi alınacağı açık bir şekilde belirtilmiştir.
Gelir vergisi kanununa göre gelirler; ticari, zirai, ücretler, serbest meslek kazançları, gayrimenkul sermaye iratları, menkul sermaye iratları ve diğer iratlar olarak çeşitlidir. Vergiye tabi gelir tanımına bakıldığında kripto para için düzenli bir alım satım söz konusu değilse, yani bir kez alındıktan sonra kendi kendine sermaye artımı söz konusu ise sermayeye bağlı bir gelir elde etmeden bahsedilebilir. Buna karşın Bitcoin için diğer kazanç ve iratlar kategorisine daha yakın olduğu görülmektedir.
Türkiye’de bitcoinin bir ürün ya da varlık olarak tanımı bulunmadığından henüz elde edilen gelirden vergi alımı söz konusu değildir. Herhangi bir emtia olarak tanımlandığı andan itibaren KDV’ye tabi olacağı bir gerçektir.
Bitcoin’de Geçmişe Dönük Vergilendirme
Kripto paraların hukuki statüsünün netleşmesi ve açıkça belirlenmesi durumunda geçmişe dönük 5 yıllık vergilendirme söz konusudur. Günümüzde Bitcoin henüz yasal bir otoriteye bağlı değildir. Bu durum da kripto paraların yasal ve finansal düzenlemelere tabi olmasını zorlaştırmaktadır. Bu durumda Bitcoin vergi sistemine bir çok ülkede dahil değildir diyebiliriz.
Kripto paralara olan ilginin her geçen gün artması merkez bankası ve kanun koyucuları harekete geçirmiş ve konuya olan yaklaşımları değişmeye başlamıştır. Japonya 2017 yılında bitcoini yasal para olarak kabul etmiş, Rusya 2018 yılında yasal para olarak kabul edeceğini duyurmuştur. Bu durum gösteriyor ki, Bitcoin ülkelerin bir an önce çözüme ulaştırmak istediği bir konu olarak daha uzun bir süre gündemi meşgul edecektir.
Türk Hukukunda Kripto Para ve Bitcoin Vergi
Türk hukukunda ilgili yasal bir düzenleme henüz yapılmamıştır. Bitcoin karşılığı devlet garantisinde olmayan bir mevzudur. Yani kripto paraların karşılığında henüz bir devlet garantisi söz konusu değildir. Bu da kripto paraların kanun kapsamı dışında tutulma nedenlerinin başında gelmektedir.
Kripto Para ve Gelir Vergisi
Türk hukuk ve gelir vergi mevzuatına göre kripto paralara ilişkin herhangi bir düzenleme olmadığından kripto paranın getirdiği gelirin vergilendirilmesi henüz söz konusu değildir. Buna karşın süreklilik arz eden bir kazancın vergiye tabi olması gerektiği açıkça belirtilmiştir. Gelir Vergisi Kanununun 37. Maddesinde “her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançlar ticari kazanç sayıldığından vergilendirilmelidir” denilmektedir. Sorun madencilikle elde edilen kripto para gelirinin nasıl vergilendirileceğidir. Türk vergi mevzuatına göre kripto paralara ilişkin bir düzenleme olmadığından vergi alımı şimdilik söz konusu değildir.
Kripto Para ve KDV
Kripto paraların gelir vergisine tabi olup olmadığı yanında katma değer vergisinin uygulanıp uygulanmayacağı da bir başka önemli konudur. Mesela Avustralya Vergi Ofisi kripto para ile yapılan alışverişlerde KDV kesmektedir. Fakat Türk Hukuk Sisteminde henüz ispat gücü haiz ödemeler arasında olmadığından KDV’ye tabi değildir. Kripto para ile yapılan alışverişler para ile yapılan alışverişler olarak nitelendirilmez. Bu nedenle KDV’ne konu etmek mümkün değildir.
Konu hakkında bizimle iletişime geçmek için tıklayınız